BEHIND CLOSED DOORS

BEHIND CLOSED DOORS

A Play in One Act
Jay Crisostomo IV

“Ultimately, everything is forgiven in advance.”
– Milan Kundera, The Unbearable Lightness of Being

Characters:
MAN
WOMAN

Setting:
A motel room.

The Play:

(Stage lights open to reveal a bare motel room. On stage-left a door with a phone adjacent to it. On stage right another door leading to the lavatory. A small coffee table stands before the lavatory door; containing condoms, soap, and sachets of shampoo. On centre is what should be in centre: a well-sized bed fitted with fresh linens and two pillows. A connoisseur of sexual trysts would describe the room plain, bordering on tacky, but at the very least clean. )

(A WOMAN enters through the door from the hallway; closing it afterwards. She could still be called attractive, beautiful even, though she is well past her sexual prime. She wears a simple, well-fitting black dress and carries a red back pack. She stops on dead centre, below the bed. Silence follows, she checks her breathing. After a moment, she throws a sideward glance at the doorknob she just used to close the door. Nothing happens. She gets a cigarette case from the front pocket of her bag and carelessly drops the bag on the bed. She procures a cigarette and places it in her mouth. Tries the lighter attached to the cigarette case. It does not work.)

WOMAN: Fuck.

(The doorknob suddenly turns. The woman purposefully turns her back on the door as if she wants to be caught in a pose by the person on the other side. The doorknob returns to its original state. The WOMAN hastily returns the cigarette back in the case. Another false attempt at the doorknob.)

WOMAN: If you won’t come in, I’ll go. I’ll leave and you will never see me again, is that what you want?

(The doorknob remains still.)

WOMAN: Okay. That’s it. (Gets her bag) See you in the next life. (Turns toward the hallway door)

(The MAN enters swiftly and obediently like a dog. He carries an attache case. It is evident that he was handsome before, and that he could be handsome still despite his age, but he is too emaciated, too world-worn to rank well in any category of beauty . An aura of sickness lingers around him.)

(The WOMAN is faced to the MAN. Their eyes meet. She remedies the situation by slowly turning back and returning to her pose much like the female romantic lead in a noir film. The MAN stares at her, his mouth agape, dumbstruck.)

MAN: I never thought… After what happened… That you’d be okay with this.

WOMAN: Idiot, close the door.

MAN: Yes, ma’am. (Follows orders)

WOMAN: Do you have it with you?

MAN: Everything you asked for (Taps the attache case). All here. Plus a little extra.

WOMAN: Before this is all through, take the extra. I don’t want it. I don’t need it.

(Silence.)

MAN: Shall we get started then?

WOMAN: Take a bath. You stink of plastic.

MAN: I’m sorry.

WOMAN: Don’t apologize. Be a man. (A beat) Take a bath.

MAN: Should I just leave this here?

WOMAN: Don’t worry we had a deal. I won’t run off.

MAN: Yes, yes. I understand. I trust you. (Puts the attache case gently on the floor, and walks towards the lavatory)

WOMAN: (When beside the MAN) Do you have a light?

MAN: Sure. (Gets an expensive lighter from his coat pocket)

(The WOMAN puts a cigarette to her mouth. The MAN lights it. The WOMAN takes a deep drag and exhales the smoke in a filament wisp, her mouth pouts out.)

MAN: Your lips. They’re beautiful. You look like you’re kissing a ghost.

WOMAN: Did I ask you?

MAN: I’m sorry.

WOMAN: Take a bath. I can’t stand your stench.

MAN: May I smoke too?

WOMAN: You may definitely not smoke.

MAN: I understand. (Walks closer towards the lavatory)

WOMAN: Take your clothes off.

MAN: (Without turning towards the WOMAN) I’m ashamed.

WOMAN: With what we’re going to do next, you have no right to be ashamed. Take your clothes off.

MAN: (Takes off his coat, starts unbuttoning his shirt, starts feeling awkward) You know, I’m very happy you agreed. You don’t know how many of the girls I called. I called Janine, you know her right? The ballerina who broke her leg. She was my last. Do you know what she did when I asked her about this? She called the cops! (Laughs to himself but stops when he notices the WOMAN remaining stoic) Doesn’t matter though, I’m glad it’s you. In some twisted sense, this is right… Destined, that’s the word. It has to be you.

WOMAN: Did I tell you to talk?

MAN: No.

WOMAN: Did I ask about your life? Do you think I’m interested?

MAN: I hoped you would be, given the circumstances.

WOMAN: I don’t. Take off your shirt. Your shoes. Your pants.

(The MAN follows.)

WOMAN: Now, the rest.

MAN: I’m afraid.

WOMAN: Of what?

MAN: That you’ll laugh at me. I’m not young as before. Not as healthy. Not as groomed.

WOMAN: Are you afraid that you’ll stink? That I will think you are dirty? Perverted? I already know all those things, and I am still here. You have nothing to be afraid of. (Drops the cigarette, and grinds it with her heel)

MAN: I really want to smoke.

WOMAN: I will tell you when you deserve a cigarette.

(The MAN takes off his underwear and faces the WOMAN, his testicles and penis have been deformed by some sort of sickness.)

MAN: How do I look?

WOMAN: You’re disgusting. Sick, old, and rotten. And, I’m still here. I haven’t moved an inch. (Examines the MAN, who in turn shies away) I have been waiting for a long time to see you like this. Naked. Really naked that you can’t even look at my face. And now I know what you saw in all those girls. All us girls. I understand your life’s worth of philandering. Seeing someone naked, truly naked, is like looking into a person’s soul, like eating it. Souls are delicious. (Smells the MAN) You’re like pungent cheese.

MAN: I really want to smoke. (Enters the lavatory)

(Water is heard flowing from inside.)

WOMAN: You can’t smoke, you silly man. You silly plastic man. Plastic burns, melts, and that stench, that horrible stench is just a harbinger of the horrible ways fire can disfigure plastic. It’s your fault. You know that, there’s no one to blame but you. Before, for a time, you were like me: flesh, bone, and sinew— alive! Yes, the living grow old so fast; beauty is God’s most cruel joke, so they say. Oh, we could have grown so old and ugly together! To slowly be ruined by gravity, by cruel, cruel time and maybe we would have been happy… (Sits down on the bed) But you chose the easy way out. You chose to be plastic Suddenly, one day, without warning, you woke up and decided to turn plastic. You got a plastic job, a plastic life, a plastic wife and even molded plastic kids. Yes, the smiles last longer but nothing’s real with plastic. The real smile, that wink of the soul, that fire in the heart, those things do not exist behind dead plastic smiles! And you knew, deep down, that you weren’t happy so you slept with plastic mistresses and plastic prostitutes so you can cut through your cheeks and maybe make that plastic smile a little bit wider. Fuck!

MAN: (Enters, a towel tied to his waist) I choose to be real now. That’s why I called you.

WOMAN: How many women have you had since me?

MAN: I don’t know.

WOMAN: Come on, all men count! Lie and you’ll never see me again. Tonight is about being real.

MAN: Four—

WOMAN: —Prude—

MAN: —hundred and twenty-two.

WOMAN: (Walks up to the man) Slut. (Slaps him)

MAN: You asked me to be honest. To be real.

WOMAN: (Continues slapping the MAN) You’re a slut. You’d fuck anything with a hole in it. Have you done a bottle? A toilet? A paper shredder? Oh, I’m sure they all enjoyed your sorry excuse for a dick. And, all of them moaned with pleasure (Her slapping increases with force, speed, and intensity) I can Imagine all those moans. Those sighs. Those moments of bliss that should have been mine! (Stops slapping the MAN) My hand hurts. (Turns away)

MAN: Ask me how many women I’ve ever had?

WOMAN: What?

MAN: Ask me the number of women I’ve ever had in my entire life?

WOMAN: So what? So you can humiliate me more?

MAN: Humor me. Please.

WOMAN: How many?

MAN: Four hundred and twenty-three. You were my first, and you are the only one I care to remember. Whenever I close my eyes, I see you naked, your ass towards me. Your face peeking over your shoulder.

(Silence.)

WOMAN: Where would you like to start?

MAN: You tell me. I’m paying for the end. You decide where to start.

WOMAN: Are you sure, you can handle this? All of this? Once we start, we have to finish. Those were your instructions. No safe word. No safety.

MAN: Yes. I wrote and re-wrote that e-mail so many times.

WOMAN: Would you like to begin?

(The MAN hands the red backpack to the WOMAN. The WOMAN takes an old patchwork quilt from the bag. She lays it in front of the MAN and takes a demure manner— quite in contrast to the powerful figure before.)

MAN: (Sits down on the quilt) I am twenty-one, fresh from cadet training, the damned luckiest bunch of soldiers to matriculate from the academy just when the war was won. You are fourteen, the daughter of an affable retired general who teaches at the academy; but a bud of a flower and it wasn’t only I who foresaw the eventual blooming of this unique bud.

WOMAN: (Sits down with the MAN) You approached me like all the other handsome faces in uniform but unlike them who introduced themselves as second class private, or sergeant, or communications officer, or whatever senseless thing to a fourteen year old girl, you took my hand, and told me you were—

MAN: I told you what I was (Taking the WOMAN’s hand) what was me, beneath the uniform, and family name, down, down to my most secret self. And I offered you every humble gift that secret self could offer.

WOMAN: You told me you were a storyteller. And then and there, all the other faces in uniform disappeared, the world vanished, and there was only you holding my hand. (Takes her hand) I fell in love. How could I not? You offered a fourteen year old girl stories.

MAN: I told you of great wars, and kings and queens, and dragons, and fairies. I told you about adventures beyond what lay beyond your father’s walls.

WOMAN: Yes, I can still see it all. All the fantasies you conjured on a simple quilt carpet beneath the giant willow tree. I can still hear my Aunt Margaret’s fake snoring and remember how she would blush when your stories took on a naughtier side.

MAN: Can you see beyond these walls now? Can we have adventures beyond them?

(A pause.)

WOMAN: Idiot, right now I am your whore and you are my master. There can be no adventures behind these walls.

MAN: Maybe just a premise for another story?

WOMAN: It was never the stories I was interested with. It was the storyteller. When you told me about the bluest lakes which held secret treasures, I saw your eyes. When you talked of desserts that are like mazes where no man can step out alive, I heard your goodbyes. How painful those things were! I was so afraid you would one day say goodbye and just disappear. And you did, you did, and that storyteller never came back.

(A pause.)

MAN: There was once a soldier and a girl. They liked spending time together. Much more time than the girl’s Aunt Margaret wanted. And they spent their daily thirty minutes, their eternity which was never enough, in a kingdom marked by quilt. There, they were somehow invisible to people who did not understand love. As if surrounded by a magic forcefield where they had their private language and private dances that only they could understand. One day, one terrible day, the girl asked the soldier what virginity was and how it is given. The soldier smiled, what else could he do? He held her hand and said. (Holds her hand)

WOMAN: When you are older, I would like to give you a very different answer. But for now this is how I give my virginity to you, and you to me. (Plays with the WOMAN’s fingers) It is a promise that one day these hands will hold again and will never be far from one another. That these hands will one day be given access beyond the cuff, the sleeve, and the collar.

MAN: And the girl was not satisfied. She got mad. She slapped him, as hard as she could. Though it was a young girl’s slap, a pat really for a soldier, it felt harsher and more cruel than the physical training he got from the academy. She was so mad because she got it into her head, from the servants maybe, that virginity is the greatest gift a girl could give to the man she loved. And this man who she loves—

WOMAN: —Loved.

MAN: —Loved her very deeply was treating her like a child, treating her profoundest gift as a mere trifle.

WOMAN: They did not meet again for four years… But the girl always kept the man’s image in her heart, anxious to fulfill the promise between their hands. (Stands to get something from the backpack)

MAN: So did the man.

(The WOMAN pauses.)

MAN: Did you hear what I said? I said I kept you as you kept me. Silent, my heart raptured with death wails for your hand! For that unforgotten promise.

WOMAN: Should I go on?

MAN: (Stands) I asked you, whore. Do you acknowledge the fact that I did not forget you our four years apart?

WOMAN: And I asked you, should I go on?

MAN: (Clearing up the quilt) This was our kingdom and you treat it like a common rag.

WOMAN: Kingdoms crumble and flying carpets do not exist. You see a story is only as good as the storyteller. And a storyteller cannot even tell a story if he leaves! (Gets the quilt and stuffs it in the bag) And leaves! And fucks! (A pause) I asked you. Should I go on?

MAN: Please.

WOMAN: Is this what you want?

MAN: This was the bargain. We agreed. Stories for a self.

WOMAN: (Sighs) And the kingdom crumbled. Only in whispers could its thousand secret wonders be glimpsed. Four years passed and the girl turned into something indescribable.
MAN: Turned into you. I’m sorry.

WOMAN: (Paces) And the girl was torn violently from her innocence, her youth traded for forgetfulness, and slowly that primrose turned into me! To this horrible thing you see before you. Cracked, imperfect, unhappy, because men need to go places, because they bore of their current stories and crave for better lies. Why did you leave, plastic man!

MAN: (Sits on the bed, covers his face) I’m sorry—

WOMAN: You knew what would happen didn’t you?

MAN: I’m just a damned fool. Just like all of them out there; tail chasers with no right to anything. Just a damned fool.

WOMAN: You were the fool. I was damned. You heard what happened to you? Didn’t you? Oh, I was the prettiest fuck of the town!

MAN: Yes. Yes. I’m sorry. Yes, I know.

WOMAN: Tell me a story. Tell me this awful, awful part of your grand story. Tell me what you heard.

MAN: Can we not? Please, it’s too painful.

WOMAN: (Grabs the MAN) No safeties. No safe word. Once we start we have to finish. That’s what you wanted right. Now tell me what you heard.

MAN: You went out looking for me.

WOMAN: And, I didn’t find you. Then what?

MAN: Then you got lost.

WOMAN: Stop mincing words, I’m not that innocent bitch by the willow tree anymore. Tell me the mother fucking story.

MAN: (Grabs the WOMAN’s throat, the balance of power shifts) You took every pill they gave you. You enjoyed every fleeting ecstasy At first no one knew, but stories that juicy, the general’s daughter turned addict, they’re just too good not to share. This rich Lolita roams the street every night, fresh from the comforts of her cushy life, down to back alleys looking for a man no one has heard of, and when when she didn’t get the answer she wanted, she asked, begged, for pills. for syringes, for exotic powders that she needed to escape.

WOMAN: The intoxication of your so called love.

MAN: (Spits on the WOMAN’s face) Don’t interrupt me. (Slowly but with obvious pleasure, he puts a finger down her throat) Soon, not even two years has passed, your family abandoned you. Your father was so ashamed of his once pride and joy. The steady supply of drugs that you now needed to survive could only be afforded by flesh. Your beautiful flesh, your supple, young flesh. By dumpsters you’d gag on filthy man-meat, and drink down the payment with sperm.

WOMAN: (Gagging) I took it all. The humiliation. I was less than dirt.

MAN: (Retracts his finger) Was it worth it?

WOMAN: It was far easier to forget than to forgive. Where were you.

MAN: I was always there; watching.

WOMAN: You could have saved me.

MAN: I didn’t want to. Not yet. I was preparing you for our next encounter. (Walks away) Behind every deal, there is a dealer. I was educating you for my own pleasures.

WOMAN: I remember the worst thing. The most horrible deed I had to commit. I became property to the African. He was so rich. So powerful. And he treated me like trash. When it pleased him, he ripped me open with his organ, he didn’t care when I bled. I think he even enjoyed it, took pleasure in my tears. He would only feed me if I made him come. He fed me three times a day. He only bathed me if I walked around his garden for all his neighbors to see… like his naked bitch, peeing with one leg up, defecating on flower beds. I was bathed daily. He would only clothe me if I made him happy. I was always cold.

MAN: Finally, after all his perversions have been realized and you were boring to him, you were given to friends, and for a week they fucked you, filled every hole, tired your hands, numbed your tongue.

WOMAN: You knew… You really knew everything… That week I was a rag doll. I felt nothing. Was nothing. I just hated you. I wanted to burn you alive and dance to your screams.

MAN: You were put into a box and the next thing you saw was me.

WOMAN: I was so stupid. After all that, even if I somehow knew you were behind everything—

MAN: — That in the poetry of naïveté, I awakened you to fulfill a promise made four years ago—

WOMAN: — I kissed you so hard. (Steps towards the MAN)

MAN: (Steps towards the WOMAN) You made my lips bleed.

WOMAN: I bruised you with my caresses (Leans in for kiss)

MAN: (Teases the WOMAN’s lips with his breath) May I kiss you?

WOMAN: Do you want to?

MAN: Yes.

WOMAN: I am paid for. Why not just do it?

MAN: I want you to allow me.

WOMAN: Plainly, tell me, no more poetry, where were you?

MAN: I told you. I was always close by.

WOMAN: What did you do? Tell me or I’ll bite off your tongue.

MAN: What if I want to be hurt? What if I want you to make me bleed.

WOMAN: Tell me.

MAN: I was making a man out of myself.

WOMAN: As what?

MAN: (Steps back) A drug dealer.

(The WOMAN slaps the MAN)

WOMAN: You wanted to tear my skin, scar my flesh, make me imperfect so I could be what? What? An acceptable lover?

MAN: No! Definitely not!

WOMAN: Then why did you leave me for dead!

MAN: I wanted to long for you. I wanted to be hurt by seeing you used when I loved you so much.

WOMAN: Why?

MAN: Because men like me, we don’t deserve perfect. We deserve run-of-the-mill, factory-patented. Nothing as unconditional as you. Nothing so passionate. Nothing as perfect.

(A silence.)

WOMAN: Let’s stop. Put on your clothes. (Gets her bag)

MAN: You can’t. (Holds the WOMAN’s arm)

WOMAN: Because I promised? So what? You made a lot of promises. None were kept.

(The MAN and WOMAN struggle. The MAN on her. The WOMAN to the door.)

MAN: Hold my hand.

WOMAN: I don’t want to. I’m leaving.

MAN: Don’t leave. Hold my hand.

WOMAN: Good bye! (Reaches the doorknob of the door to the hallway)

MAN: (Stops the WOMAN, forces his hand on hers, puts his weight on her) This is my promise. It’s not only about sex. I’ve kept it all these years. When I had the others, it was always in the dark, and my my mind was free to imagine what my heart saw.

(A silence.)

WOMAN: Lie down on the bed.

(The MAN follows meekly.)

WOMAN: Don’t face me. Lie on your stomach. I don’t want you to look.

(The MAN follows.)

WOMAN: Are you ready?
MAN: Yes.

WOMAN: Again, is this what you want?

MAN: Yes.

(The WOMAN takes off her clothes. She is now only in her underwear. She lies on the MAN’s back, her own towards the audience.)

WOMAN: For four years you were a peddled in hallucinogenics. (Starts to strangle him) You made innocents see artificial stars. You blinded us with false light.

MAN: You were my only drug. My only star. My only light.

WOMAN: You were a storyteller right? You wanted to be a writer didn’t you. Come on, you can do better than that.

MAN: Sorry. The truth always sounds cliche.

WOMAN: Are you seeing stars now?

MAN: Not yet. Strangle me tighter. Dig your nails into my neck.

WOMAN: Do you think this repentance? Do you think this is enough. (Her grip tightens)

MAN: May I masturbate?

WOMAN: No.

MAN: No. I cannot ask for forgiveness. I am beyond that. I just wish to remember.

WOMAN: (Further tightens her grip) Remember what you allowed them to do to me. Remember how I became a mindless plaything. Remember your fucking mind games.

MAN: (Can barely breathe) I didn’t play with you. I was the plaything. I was cruel fate’s pawn.

WOMAN: Look at me. (Turns the man so they are face to face) How were you the pawn? Did they put things inside you? Break things inside you? Break you so hard that you need to slide a cutter down your organ to feel anything?

MAN: I can’t… Breathe…

WOMAN: This is what you wanted, isn’t? A story. Your story. Well this is how it ends!

MAN: (Throws the WOMAN aside, she lands on the floor) Not yet. Not yet. It’s not yet over. (Catches his breath) Who do you think threw me away? I didn’t want to go. But the general didn’t think I was enough for his princess so he put a gun to my head and he talked. I couldn’t move. He just said things about ranks and stations and putting one’s head down when the occasion called for it. And then, then he pulled the trigger. The barrel was empty but I still pissed myself. He laughed so hard. It was the funniest joke in the world. I was the funniest joke in the world. (Manically imitates the general) Ha-ha-ha! Ha-ha-ha! (Calms) Then he loaded the pistol. He told me to run, never look back. Last thing I remember was that he called me trash.

WOMAN: But it wasn’t him who loved you. Why did you care about what he thought? I did. I loved you. I gambled and lost!
MAN: Don’t you get it? I wanted to deserve you! And peddling drugs was the easiest way I knew how to… I was so low and you were up there, so very high that I could barely see your wings.

WOMAN: So you decided to drag me down?

MAN: (Sits up) How do you think I got the capital for the drugs. It was the African. Everything he did to you, he did to me ten times, fifteen times, because I was not a woman, because I was not beautiful. You say he humiliated you, treated you like an animal. Oh it was for pleasure, With me, he didn’t even care. You, he had fun hurting. Me, he just hurt… to show me how small I was, how insignificant I was. (Helps the WOMAN up) I was not a proud man. I still do not have anything to be proud about. But I’m here and I hope I could be with you, genuinely, even if it is the last time. See me. Not the stories. Not the lies. finally, I can look into your eyes. (Shields his tears)

WOMAN: Hey, plastic man.

(The MAN turns away. The WOMAN gets a small white pill from her bag, and takes a red pill.)

WOMAN: Plastic man, I’m calling you. I want you to look at me.

(The MAN looks at the WOMAN.)

WOMAN: May I kiss you? (Puts the red pill on the tip of her tongue)

(The MAN looks at the WOMAN in disbelief.)

WOMAN: Take what you want… I allow you.

(The MAN kisses the WOMAN, and swallows the pill.)

WOMAN: Do you know what that was?

MAN: Yes.

WOMAN: There’s really no turning back now.

MAN: May I have you?

WOMAN: (Pulls the MAN closer) Stop asking. I want you to take. Order me around. Take me however way you want.

(A pause.)

WOMAN: Go. You don’t have much time.

(The MAN hungrily kisses the WOMAN’s body like a penitent to a saint.)

WOMAN: Yes! Lavish me with your lips. Ravage me with your hands. Take your fill. Make me moan. Make me wonder why you’re not fucking me yet. Make me beg for it.

(The MAN removes the WOMAN’s panties.)

WOMAN: Infect me. Make me sick with your menagerie of whores. Share their dirt. Share your shame. Fuck me. Fuck me. Dirty me with your stench.

(The MAN silently looks at the WOMAN.)

WOMAN: What’s wrong? Don’t you want me anymore?

MAN: I don’t want to hurt you anymore than I already have.

WOMAN: (Pulling at the MAN’s organ from beneath the towel) Don’t you get it? I want you to hurt me. I want to feel.

(They have sex.)

WOMAN: (While being fucked) The world ends tomorrow, and I’m happy I’m with you. Let it all burn. Slowly. So we can writhe in glorious pain.

MAN: (While pounding the WOMAN) When I opened the box it was like receiving a gift from the gods. When I saw your eyes, your beautiful tear soaked eyes, I knew I was whole again. I wanted to be all the dashing princes, the chivalrous knights, all the great lovers you were introduced to under the willow tree. I wanted to share my crumbled kingdom with you.

WOMAN: And for awhile we did. We were kings and queens of broken dreams. Oh those stolen moments, stolen from a cruel father and a stupid game.

MAN: (Pauses for breath, plays with the WOMAN’s hair) I gave everything to you. In a humble apartment by the sea. I worked as a journalist, and every story I found in the outside world I brought home to you. Over a table, between four walls, we were the soldier and the girl again.

WOMAN: But we were no longer virgins. A story for a perversity! Do you remember that? Oh the things you ate from my body!

MAN: There’s no better spice than love.

WOMAN: And the blindfolds, the whips. Sometimes you would even ask to be my servant.

MAN: Like what we’re doing right now.

(The WOMAN disengages from the MAN’s flesh.)

WOMAN: No. Right now you are my slave. Slaves do what they are told with hate. Servants, with love. There is a difference.

MAN: Can we fuck like we did back then?

WOMAN: Back then? When you were already married to some socialite? When I was an affair you’d hidden in a box. I wasn’t even given a key. You told me if I left, I could never come back.

MAN: There were complications.

WOMAN: That you made. Drug dealer, and adulterer.

MAN: A drug dealer to an addict, and an adulterer to a slut. We made quiet a pair.

WOMAN: Did you ever love her?

MAN: I never loved her like I loved you. She was a means to an end. You were always my end.

WOMAN: I believe you. (Lies down)

(The MAN gently lies on top of the WOMAN. His body thrusts at her with long and deep strokes. While making love:)

MAN: I love you.

WOMAN: Don’t say that.

MAN: But I do.

WOMAN: How do I know this isn’t just another story? Another lie?

MAN: You can’t. You just have to trust me.

WOMAN: Please don’t make me fall in love with you all over again.

MAN: But I cannot stop feeling the truth.

WOMAN: I’m about to come.

MAN: You’re not allowed to until you say it.

WOMAN: Say what?

MAN: That you love me. That at lease for tonight, I own you.

WOMAN: Please let me come.

MAN: Do you want me to stop?

WOMAN: Please! I’ve been dreaming about this for a lifetime.

MAN: Say it!

WOMAN: I love you! You own me! You have possessed me entirely! Take me! Take me harder! You own me!

(The WOMAN climaxes. The MAN pulls away. The two struggle to calm the torrent beating of their hearts.)

WOMAN: I’ve loved you since I was a child. I did not say it outright. I don’t think I ever have. I gave myself up to you. You owned me even before I knew what that meant. My history is my testament that I am strong enough to be owned. (Laughs) I was a child who embraced a starless night.

MAN: I abandoned you. Even after everything.

WOMAN: (Wraps her body with the blanket) Yes, you have a tendency to do that. At least you bought the apartment under my name.

MAN: I was a father. I had a name. I had to protect it. I’m sorry. I’m sorry.

WOMAN: (Goes to the side table and wipes her vagina with tissue paper) No. Because you already owned me. The excitement ran its course and the fantasy met its death.

MAN: Because the socialite was like the general and the African. They made me feel little so clawed my way up a little, and a little more, and I wanted to be on top so no one can make me feel small ever again.

WOMAN: And you’re there right now, aren’t you? Celebrated author. Laureate journalist. A champion of the wretched so the blurbs say! Oh if only they knew, plastic man. (Dresses up)

MAN: I started growing up. (Wraps himself with the towel)

WOMAN: Your muscles lost their strength. Your blood stopped flowing. You became a toy worse than I was. Plastic sealed, factory made. Another drone to keep the world turning. (Goes to the lavatory)

MAN: I sent you cheques! Even until now. I never forgot you. I always cared.

WOMAN: The first few months I opened those dead plastic envelopes with a piece of paper with numbers written on them. I spent your money. I did. I’m ashamed to admit it. I needed you even when you abandoned me. (Enters the room; her hair fixed) But I promised myself that I would pay you back one way or another. (Opens her bag gets a paper envelope) Here. Everything.

MAN: That’s yours.

WOMAN: Even with whores, there is something that is not sold. (Throws the paper envelope on the MAN’s body)

MAN: I have achieved nothing. I’m just a great liar, and you were the only truth in my life. That one constant that bound everything I did.

WOMAN: You did what you did, for yourself.

MAN: I wanted to see the stars. Fly higher than anyone. And, I got there, eventually. You know what? The stars are dead.

WOMAN: Storyteller, there is no use telling a story to an audience of none. The stars would have been alive, so vibrantly fucking pulsating-ly alive if you stayed with me. No, if you stayed with any one of us girls you used to get by.

MAN: Yes.

WOMAN: That’s all you can say? Stop agreeing. I proved myself through pain. I waited, and I waited, and I believed in you, of all people, you. I want to be that girl again. I want to look into your eyes and believe that not everything about you is fiction. Tell me that you love me. Tell me that I own you!

MAN: You do! You own this stupid little thing that sold his soul just to go a little bit higher.

WOMAN: I never loved you because you were ambitious. I just did. Unconditionally. Fuck, maybe I am the stupid one.

MAN: No. I am. I was the one who gave you up for a woman I could barely talk to; who had no passion, no fire.

WOMAN: Then you gave her up too. Once you’re so high every human being you come in contact with seem like dots, don’t they?

MAN: I became so greedy that I became so rich, so filthy… I can afford to buy this place and make it a church.

WOMAN: You bought women who you broke. It became a hobby to you. Word gets around in my circle.

MAN: Women who broke me. Every time, I fucked, I wasn’t fucking a stranger, I was fucking you. So I gave a little piece of my heart to every one of them until I had none for myself.

WOMAN: Whose fault was that?

MAN: Mine. O am the sole victimizer of my life. It’s all my fault. What you see before you: this weakened body, this body poxed by lust, by greed, and ambition was my making. Mine.

(A pause.)

WOMAN: Thank you for saying that. But I could have done something. I could have saved you. I knew. You’re quite popular.

MAN: At some point, I lost the will to be saved.

WOMAN: I should have… Maybe, I just didn’t love you enough to get hurt again.

MAN: Stop. Don’t make excuses for yourself. At least we met once more. That is indeed a solace in the end of a sinful life. (Lies down) I’ll tell you one thing, sinning is very exhausting.

WOMAN: Are you ready?

MAN: We’ve come to the end.

(The WOMAN empties the bag beside the man. Its contents include daggers, guns, and rope.)

WOMAN: Your choice.

MAN: May I request for something more intimate. Please use your hands.

WOMAN: (Looks at the attache case) Is everything there?

MAN: Check.

WOMAN: I don’t know why but it’s very easy to trust a man about to die.

MAN: Passports. Birth certificates. Pictures. Hand writing samples. Everything that was me. Everything that will prove that I ever was. It’s all there.

WOMAN: I trust you.

MAN: Please. I think I’m about to go.

(The WOMAN prepares to strangle the MAN.)

WOMAN: I did love you. You know that, right?

MAN: Prove it.

(The WOMAN chokes the MAN; puts all her weight on him.)

MAN: Yes, you love me. You love me enough to see me go.

WOMAN: Soon, I will go too. You’ve made me sick but at least you’re mine now. All mine. I don’t have to share anymore.

(Stands. Puts all the contents of the bag back. Gets the attache case.)

MAN: What are you doing? Finish what you started!

WOMAN: The pill. It was one of yours right. You can barely move now. It’s a miracle you’re still talking, but I think it has taken effect. I’m sorry I can’t kill you.

MAN: But we had a deal!

WOMAN: I am a storyteller too. I can make you believe me. I guess it’s easier to act when you’re just saying the truth. You die by your own means. That’s how you lived your life, right? That’s how it’s going to end as well. (Smiles) Consequences. (Kisses the MAN,) These four walls only create a fiction. Outside I can live for real (Opens the attache case and showers the MAN with money) Here’s the extra. I don’t need it. (Presents the attache case) With this I can recreate you. There’s a lot you can do with plastic surgery nowadays. With him, that new you, I can live the life you stole from me. If only for a while. Do you still want the cigarette>? (Exits through the lobby door)

MAN: (Struggles to move, to shout, cannot) Please… Please… Please…

(The phone by the lobby door starts to ring. Lights to a close.)

END | March 2015

GUTTER PORN

GUTTER PORN

JAY CRISOSTOMO IV

We’re all in the gutters,

but some of us are looking at the stars.   

-Oscar Wilde

CHARACTERS:

MAMI, An old tramp

PAPI, An old tramp

SETTING:

 

A strip of city street. The majority of the performance area is the side walk in front of a cozy warmly-lit café. A street lamp to the side. If possible, only light from these two sources be used to light the performance. Them and the stars.

THE PLAY:

 

(MAMI enters. She looks cautiously to her left and right. Having been satisfied by her solitude, she takes a seat on the glass. She lets her cheek rest on its cool surface. She stands and looks within.)

 

MAMI:

(To herself) Warm embrace of soup tickling the throat, filling the stomach, exuding a happy light on the cheeks. (Licks her lips) Look at them. They take the soup in as if all the soup in the world is theirs. (Watches an unseen costumer carelessly slopping soup to his mouth) No don’t spill! Don’t waste… (It spills) Nooo! It spilled…

(MAMI all-out mourns for the wasted spoonful of soup.)

 

MAMI:

Mine! It could have been mine! You could have given it to me! But now it’s just a spot on your shirt! (And so on)

 

(PAPI enters. He sees MAMI weeping. He pounces onto her like a dog in heat.)

 

MAMI:

Ay don’t touch me there!

PAPI:

Come on, you look so beautiful when you’re sad.

 

MAMI:

(Pushes PAPI off) So I’m not beautiful when I’m happy?

PAPI:

I don’t know.

MAMI:

What? How dare you! I am beautiful.

PAPI:

I don’t know because I’ve never seen you happy. I try and I try but…

MAMI:

When else am I beautiful?

PAPI:

Oh! You’re beautiful when you’re asleep.

MAMI:

I’m ugly when I’m awake?

PAPI:

No. You’re ugly when you start talking. Talking and talking, always mad! And then your nose hairs flare out and then you look like you have a big bushy beard! (Laughs)

 

MAMI:

Stop talking! That’s no way to talk to a beautiful lady.

PAPI:

(In mock copy of a gentleman) I apologize, madame for hurting your sensitivities.

MAMI:

You should learn how to appreciate a woman’s charms.

PAPI:

Oh I do. I do. Let’s fuck.

MAMI:

(Gasps) It’s not even dark yet. There are still people in the café.

PAPI:

They don’t see us. The poor are dogs to the rich. They don’t care. (Howls)  Aw-aw-awoooo! See no one cares.

MAMI:

Stop philosophizing, Papi. There are people around us.

PAPI:

Come on. Let’s be dogs. (Mimes a coitus more ferarum position) Come my bitch, let’s fornicate! Ferarum style!

MAMI:

What?

PAPI:

You don’t know Ferarum? Ferarum is doggie.

(PAPI pounces on MAMI again. He sticks his hand inside MAMI’s skirt.)

MAMI:

Wrong hole! Wrong hole!

PAPI:

(Mouth watering, a perverted sigh) Ahh… So tight. Like a virgin. Ferarum!

(MAMI struggles and finally detaches himself from MAMI. She then kicks him on the groin. PAPI falls to the ground, nursing his crotch.)

 

PAPI:

Why are you hating on me!

MAMI:

You put your dirty finger in my ass!

PAPI:

Ha! My finger’s dirty? What about your bunghole?

MAMI:

Perverted geezer!

PAPI:

Prudish hag!

PAPI:

You told me you liked it there! Moaning and touching yourself. “Deeper, Papi, put your finger deeper until it hurts! Fuck me harder!” Screaming like a bitch in heat.

MAMI:

And what happened after that?

(Silence. PAPI becomes grim, and fixes himself.)

 

 

PAPI:

Never mind.

MAMI:

Sorry.

PAPI:

It doesn’t matter.

MAMI:

(Changes subject) So how did it go today?

PAPI:

Nothing much.

MAMI:

People like us shouldn’t have children.

PAPI:

If you can’t feed them, don’t make them.

MAMI:

School. Toys. Books. We can’t afford that. We can’t even afford to feed ourselves.

PAPI:

But we can love, can’t we, Mami? We can love the hell out of him. Poor people can love too.

MAMI:

Love is expensive, Papi.

(Silence.)

 

PAPI:

(Rubs his groin) That really hurt.

MAMI:

You deserved it. I am a respectable lady, after all.

PAPI:

(Disbelieving) You a lady! You like it in the ass!

MAMI:

You want another one?

PAPI:

No. No. I was just joking around.

MAMI:

You’re always joking around.

PAPI:

What else is there to do?

(A car is heard passing by.)

 

MAMI:

I’m sorry, Papi.

PAPI:

I’m sorry too.

(The streetlamp flickers.)

 

PAPI:

They should really fix that. A city like this and they can’t even fix their streetlamps. What do they do with all the taxes?

MAMI:

You don’t pay taxes.

PAPI:

Well, I am a concerned citizen. (Shouts out to basically no one) Listen here Mayor so-and-so, you better get your act together if you want to stay in office!

MAMI:

You better shut up.

PAPI:

I told you. That’s the beauty of poverty: Invisibility.

MAMI:

You and your crazy ideas. One day, they will be the death of us.

PAPI:

We’re in the biggest city in the world. Look at all the sight. Smell all the sniffs. It’s all free. And the best part of all this. Invisibility.

MAMI:

Yes, the biggest city in the world and we don’t even have money for a single meal.

PAPI:

You don’t have to pay. Everything here is for the taking.

MAMI:

Ah. We talked about stealing, Papi!

PAPI:

Who said anything about theft? We might be poor of money but we are rich in moral fortitude!

MAMI:

You’re talking about the trash.

PAPI:

Exactly. The biggest eat all you can buffet the world has ever seen!

MAMI:

Eat all you can is right. Eat all you can and then vomit.

PAPI:

Come on, Mami, beggars can be choosers too! Let’s just pick what’s fresh.

MAMI:

Freshly thrown away, you mean.

PAPI:

What are you in for? Japanese? French? Italian? All the five star restaurants are open to us. I’ll get you something.

MAMI:

No. No. I think I’m past hungry. I just want to sleep.

PAPI:

Come on. Have some appetite for life, woman.

MAMI:

Yes, I’m hungry. Starving actually. I can’t eat because I’m worried.

PAPI:

Don’t you worry. He’s had three dinners already. I’m sure of it. The little piggy’s had his fill.

MAMI:

Let’s just sleep. So we can forget at least for tonight. (Lies down)

PAPI:

You’re such a negative person.

MAMI:

There’s nothing to be positive about.

PAPI:

You’re not just looking at the right direction. (Lies down beside MAMI) Look up. What do you see?

MAMI:

Buildings.

PAPI:

Beyond those.

MAMI:

Smog.

PAPI:

Beyond that.

MAMI:

The sky.

PAPI:

(Agitated) What about it?

MAMI:

It’s dark, and cold, and lonely… like my life.

PAPI:

No, Mami, out there are stars.

MAMI:

So what?

PAPI:

Well… Here in the city everyone else is busy with their lives, no one is looking up. No one sees those beautiful stars and like us they become invisible but they’re not alone. And because they’re not alone, neither are we.

MAMI:

Hmmm…

PAPI:

You know, why I like those stars so much.

MAMI:

Why?

PAPI:

Because when I look at them, I feel that hoping isn’t stupid.

MAMI:

But he’s probably dead.

PAPI:

Or maybe he’s not. Maybe he’s looking at those same stars.

MAMI:

I miss him.

PAPI:

You barely knew him.

MAMI:

Yeah, I can’t explain it either.

PAPI:

I’m trying my best, Mami. That’s all I can do now. We better hope, better try, cause if we don’t, we’re as good as dead.

MAMI:

I know you’re trying. Trying too hard to be happy and hopeful for the both of us.

PAPI:

Look at me smile. I’m so happy I can spend the night with my family. (He starts crying)

 

MAMI:

Papi, don’t cry. If you cry, I’ll cry too.

PAPI:

We’re just mongrels in the big city. We don’t have a home. We have nothing to eat.

MAMI:

At least we’re together. I am… very happy we’re together.

PAPI:

Are you sure?

MAMI:

Life may be hard for us but you never left me. I know sometimes I’m just a burden to you.

PAPI:

You know when else you’re beautiful?

MAMI:

When?

PAPI:

When you look at me like that.

MAMI:

Like what?

PAPI:

You always take care of me, Mami.

MAMI:

You’re right we’re the luckiest people in the world. Because the stars have us, and we have the stars.

PAPI:

(Cheering up) Yes, we are very lucky, aren’t we?

MAMI:

(Stands) So stop crying. We are in the biggest most wonderful city in the world. And, I, for one, am absolutely famished.

PAPI:

(Stands with renewed vigor) All you had to do was just ask.

MAMI:

Feed me, universe!

PAPI:

Close your eyes.

MAMI:

Why?

PAPI:

DO you want to eat or not?

MAMI:

Eyes closed, sir (Closes her eyes with enthusiasm)

PAPI:

One. (Looks off-stage for the café back door)

MAMI:

(Excited) Two. Three!

(A waiter shouts from off-stage: Incoming! A trash bag is thrown to his arms.)

PAPI:

The universe provides.

 

MAMI:

(MAMI opens her eyes) What? Why? How?

PAPI:

Shhh… Questions ruin the magic.

MAMI:

Then go on. What are we having for dinner?

PAPI:

Well let’s see… (Opens the bag puts his hand in and reveals) A half eaten sandwich. (The sandwich is already on a paper plate)

MAMI:

What else?

PAPI:

Pasta. Oodles and oodles of noodles!

MAMI:

Oooh!

PAPI:

(His hand in the bag again) And finally, what do we have here? Is it? Oh I think it is… (Reveals) A meatball!

MAMI:

So romantic!

PAPI:

Bon appetit! (Hands the plate to MAMI)

 

MAMI:

(Drops the plate) A cockroach![1] (Hides her eyes with her hands)

PAPI:

(Runs away from the bag) Where? Where?

MAMI:

Kill it! Kill it!

PAPI:

But I’m afraid!

MAMI:

Kill it!

(PAPI takes off his boot and tries to hit the cockroach. The entire time, his eyes remained closed.)

 

PAPI:

Did I get it?

MAMI:

I have no idea!

 

PAPI:

Are your eyes closed?

MAMI:

Are yours?

PAPI:

How the hell would we know if it’s dead?

MAMI:

(Peeks through her eyes) It’s flying!

(MAMI and PAPI run around like a couple of idiots until the cockroach lands on the trash bag.)

 

MAMI:

Throw the trash bag!

PAPI:

Throw it where?

MAMI:

Anywhere!

(PAPI throws the trash bag to the audience area, hopefully hitting no one. They fall silent looking at the trash bag. The trash man comes to take away the bag. They watch silently as their dinner is taken from them.)

 

PAPI:

Hey wait.

(The trash man stops.)

 

(PAPI picks up the plate that MAMI dropped and walks towards the trash man. He puts it inside the bag.)

 

MAMI:

An entire feast gone. Just like that.

PAPI:

Sandwiches, chips, meatballs…

MAMI:

When do you think our next meal will come?

PAPI:

I can walk to the dump and pick something out for us.

MAMI:

No… I’ve lost my appetite.

PAPI:

Me too. I guess we can wait for lunch tomorrow. People are generally more generous during lunch.

(The café lights close.)

 

MAMI:

They’re closing now.

PAPI:

Everyone’s full and happy.

MAMI:

They’re going home to their perfect children.

PAPI:

Who go to prestigious schools.

MAMI:

And will eventually eat in this café, spending their well-earned money, trying to ignore the next bum who’s going to claim this spot.

PAPI:

I wonder why the manager doesn’t send us off.

 

MAMI:

You’ve already said it. They don’t see us.

PAPI:

Or maybe it’s just too much of a bother to deal with people like us.

MAMI:

Or maybe because they like seeing us. A startling reminder of them and us, that line that no one will ever cross. I’m hungry.

PAPI

Me too.

(Silence.)

 

MAMI:

What do you think it will be like?

PAPI:

Like to what?

MAMI:

You know, be one of them. Have a house. Have a yard. A room for a baby.

PAPI:

You know what, I think it’d be boring. Plain boring.

MAMI:

To not have to lie to your stomach that you’re full. Or your head that you’re not going crazy. Or your heart that you’re happy.

PAPI:

We are happy aren’t we? You said it earlier.

MAMI:

That’s what we tell ourselves. It maybe the truth but considering everything, Papi, not that I’m blaming you, I think we’re not. I think our happiness is a lie we tell ourselves. I think hope is stupid. You go looking for him, but I really don’t believe that you will ever find him.

PAPI:

(Stopping his anger) Please stop it. That’s your stomach talking.

MAMI:

Oh. What do you think it is not to have to lie to yourself every conscious second?

PAPI:

I don’t know! This is the way of the world. They won’t help us. We can’t help ourselves. My father died poor. I will die poor. He… He will die poor.

MAMI:

That’s the wrong way to phrase it. He’s already dead.

 

PAPI:

Are you sure?

MAMI:

Mother’s intuition.

PAPI:

(Balling his fist) This is the good life. We’re free from all responsibility. Even our kid is dead. Isn’t this just grand.

MAMI:

Don’t you just wish he isn’t? Look at your beautiful stars and wish he’s still alive.

PAPI:

(Has reached boiling point) Shut up! Just shut up!

 

MAMI:

What did you say?

PAPI:

I told you to shut it! All this isn’t my fault. It’s also yours. We had nothing to give him, and now he’s probably rotting somewhere. We failed him. We’ve failed ourselves. So just shut the fuck up.

MAMI:

(Challenges) Or what?

PAPI:

Or I’ll kill you! (Beats MAMI up, the street lamp flickers violently) I’m sorry I was born like this. I’m sorry for everything. No I don’t think they’re better than me. They’re just lucky sons of bitches. Everything was offered to them and everything was taken away from me and what did I do? Nothing. I’m sorry I couldn’t do anything to save him from all this!

(MAMI hides in a corner.)

 

I’m sorry that was all I could do. You were hungry, cold, and lonely. That’s all I could do. Beat you up so you’d forget the pain.

MAMI:

You wanted to pretend you were strong. Strong enough for all of us. But really you’re weak, as weak and miserable as I am. It was a good lie but there’s just the time you have to face the facts. We’re already down, and we’re still going down. All we can do is look up.

(PAPI cries. MAMI walks away, fixes herself up, and wipes away the tears.)

 

MAMI:

I’m sorry.

PAPI:

For what? For telling the truth?

MAMI:

No. I’m sorry for losing hope. You have your flaws but you are a beautiful person.

PAPI:

I don’t deserve you.

(Silence.)

 

MAMI:

Let’s go looking for him together tomorrow.

PAPI:

If we find him. So what?

MAMI:

Then we’ll be together.

PAPI:

And then what?

MAMI:

You’ll figure something out. You always do. Anyway, enough drama, let’s go to sleep. (Lies down)

PAPI:

Why?

MAMI:

I can’t wait for tomorrow.

PAPI:

What’s happening tomorrow?

MAMI:

Tomorrow we’ll eat lunch, and when it gets dark I’ll get tired and then I will return to this spot. Then you’ll return. And then, we’ll play games. And then, you’ll beat me up. And then we’re going to sleep.

PAPI:

Or maybe we’re going to find him. And then let’s go far far away.

MAMI:

But we’re in the best city in the world. Look at all those lights.

PAPI:

Those lights are nothing compared to stars. Somewhere there will be a field for us, and there, there would be no buildings to block the sky.

MAMI:

You know what, Papi?

PAPI:

What?

MAMI:

I’m happy you’re my Papi.

PAPI:

(Kisses her on the cheek) I love you too.

(The light from the street lamp flickers out.)

 

 

END| MARCH 2014

 

 

 


[1] The cockroach need not be real. Actually, preferably so.

ANG ORESTEYAS

ANG ORESTEYAS
Ni Jay Crisostomo IV

MGA TAUHAN

KLYTEMNESTRA Reyna ng Imperyo
AGISTOS Kabit ng Reyna
AGAMEMNON Ang Poong Mananakop
KASANDRA Bihag mula sa giyera, Isang babaylang may katangi-tanging ganda
ORESTES Anak ni Agamemnon, Ang nararapat na tagapagmana ng trono
PYLADES Pipi, Matalik na kaibigan ni Orestes
ELEKTRA Nakatatandang kapatid ni Orestes, Pinalayas na Prinsesa ng Imperyo
KORO na gaganap din bilang mga tauhan ng Imperyo, Mga sundalong uuwi mula sa giyera, Mga Itim na Madre, Mga Mandaragit.

ANG TAGPUAN

Maaaring maging pilosopo at sabihin lamang na magaganap ang kabuuan ng dula sa utak ni Orestes. Marahil may katuwiran ang ganitong klaseng pag-iisip sapagkat maihahambing ang dula sa masakit na pagtalakay ng karumarumarim na pagpatay ni Orestes sa sariling ina at ang mga dahilan kung bakit niya nagawa ito. Subalit, nararapat pa ring bigyang hugis ang entablado at konteksto ang dula.

Magaganap ang unang malaking bahagi ng dula sa harap ng Bahay ng Atrios, ang Trono at Reyno ng Imperyo. Malaki at magara, ngunit kapansin-pansin ang naaagnas na karangyaan: ang maalikabok na marmol, ang mga gumuguhong poste-Griyego, ang inaanay na dumadambuhalang pinto.

Ang pangalawang bahagi naman ay sa bahay ni Elektra, ang pinakaangkop na salitang maglalarawan dito ay kahirapan.

At ang huli naman ay sa Bahay-Hustisya kung saan malayang itatapon ni Orestes ang kaniyang kapalaran sa mga kamay ng mga Mandaragit at hurado.

***

Mahalagang banggitin ngayon pa lang na isang adaptasyon ang hawak mo, hindi orihinal. Kung gusto mo ‘yun, pumunta kang aklatan at hanapin mo ang pangalan ni Aeschelus. Gagamitin ng adaptasyon na ito ang ilan sa mga nabanggit na pook at ang isang walang pangalan at mala-milagrong tagpuan kung saa’y nakapagsasalita ang mga patay at maririnig ang mga saloobin ng mga tauhan.

ANG DULA

1
Ang Saloobin ni Orestes.

(Sa kadiliman, maririnig ang pag-ungol ng nakagapos na si ORESTES, pati na rin ang mga kalampag ng rehas na gawa sa mabigat na bakal. Sa ‘di kalayuan ay maririnig naman ang Koro na umaawit ng paulit-ulit ng iisang salita sa mabigat at nakakapangilabot na tono: ‘Oresteyas, Oresteyas.’)

(Biglang tatawid ang mga Mandaragit sa bandang likuran ng entablado, may mga hawak na lumiliyab na sulo at bibigyang siklab ang mga patay na sulong nakakalat sa entablado. Maaring tulungan ng ilaw pang-teatro ang eksena. Makikita si ORESTES na nakahubad, nangangayayat, at sugatan.)

ORESTES
(Sa mga manononood, tahimik subalit puno ng naninidhing poot) Tignan niyo ako. Masdan ang siyang kawawang pinangalanang Orestes, ang nagkasalang nagmula sa angkan ng mga makasalanan. Masdan ang hubad kong kasaysayan. Pakinggan ang kuwento ng mga nasirang naghari-harian at tiisin ang hapdi hanggang ako ay wastong mahatulan.

Nagkasala ako!

Bahid pa rin ang pinakamatingkad na pula sa aking mga palad. Ramdam ko pa rin ang bigat ng palakol. Dinig ko pa rin ang hiyaw ng namamatay kong ina, ‘Halika, anak, tikman mo ang gatas na hinaluan ng dugo.’ Nagkasala ako.

Hayan!

(Papasok ang mga miyembro ng Koro, umaawit pa rin ng paulit-ulit: ‘Oresteyas.’ May bitbit silang mga sisidlang naglalaman ng mga bato. Isa-isang bibigyan ang bawat manonood ng isang puti at itim na bato.)

(Habang nagbibigay ang mga miyembro ng Koro ng mga bato sa mga manonood, papasok si KASANDRA sa entablado.)

KASANDRA
Pakinggan. Pakinggan ang propesiya ng sentido-kumon. Masama ang bunga ng kasamaan — simpleng deduksyon, mga kaibigan.

Oi Moi! Oi Moi!

Ang bahay ng Atrios na nagmula sa tamod ng mayabang na si Tantalos. Na pinanggalingan ng mapanlinlang na si Pelopos. Na nagbigay-buhay sa mamamatay na si Atrios. Na nagbunga ng Poong Mananakop, mamamatay ng mga imperyo at hari, si Agamemnon. Kumukulo ang palayok ng masamang tamod, mas maiitim at malapot pa sa dinuguan!

Oi Moi! Oi Moi!

Masama ang bunga ng kasamaan. Simpleng deduksyon. Ang propesiya ng sentido-kumon.

(Sisigaw si KASANDRA kasama ang mga miyembro ng Koro, ‘Oresteyas!’ Bigla silang luluhod nang nakaharap kay ORESTES.)

Makinig at husgahan ako. Itim para sa kamatayan. Puti para sa pagluklok ng mataba kong puwet sa trono ng Imperyo! ‘Kay dali lamang hindi ba? Itim o puti. Patay o buhay. Langit o Impyerno. Mga larong pambata.

Makinig muna. At husgahan ako! Husgahan ako.

(Magdidilim ang ilaw. Dinig pa rin ang mga bulong ni ORESTES.)

Husgahan ako. Husgahan ako.

(Habang dumidilim ang ilaw pang-teatro, papasok ang mga Tagapagbantay at papatayin nila ang kanilang mga sulo maliban sa Unang Tagapagbantay.)

2
Sa Tore. Nagniningning ang mga Bituin, Lumiliyab ang Apoy ng Impyerno.

(Maliwanag ang sulo ng Unang Tagapagbantay. Nakatoka siya sa Tore. Natutulog, humihilik at nagkakamot ng bayag.)

(Sa ilang saglit ay biglang makakarinig ng ungol ng mga asong nagkakantutan.)

Unang Tagapagbantay
(Magigising) Hala! Puta naman. Kahit aso, nakatitikim ng saya, paano naman akong hayok na hayok sa harutan ‘e wala namang mapasukan?

(Sa mga aso) Manahimik nga kayo. ‘Wag kayong mang-iinggit!

(Sa sarili) Hay. Ilang taon na ba akong hindi nakabababa? Isa? Dalawa? Sampu! Sampung taon nang lumipas matapos kaming iwan ng aming mga binata, dala-dala ng Punong Mananakop, siyang kilabot ng ‘sangtinakpan, ang haring si Agamemnon. At naiwan naman dito ang mga babae at matatanda, kasama na rin ang mga lumpong katulad ko. Mabuti na lang, takot din kasi ako sa dugo.

Sampung taon. Sampung taon! Inaakyatan ng kakaunting makakain at tinatapon naman ang dumi at ihi sa ibaba, kawawa naman ang mga napaliguan. Sarili lang ang kausap, sarili lang ang kayakap. Sa kakahintay sa mga bituin, ako na’y tumanda. Isa nga siguro akong romantiko. Kung makababa lang ‘e, kahit butas ng bata papasukan! (Tatawanan ang sarili)

Pero sa totoo lang, maayos naman dito basta ‘wag lang umulan. Tatlong beses nakakakain. Masarap ang simoy ng hangin. Sa baba kasi, hindi ko na alam ang nangyayari. Mahirap na kasi kapag babae ang naghahari, lalo na kung babaeng-lalaki. Ang lalaking pinuno ay gusto lamang ng karangalan, kaya sa giyera ang kaharian ni Agamemnon. Ang babaeng pinuno naman, may mga pantasyang mag-ina-inahan, ‘e kadalasan bato ang puso pati na rin ang suso ng siyang may kapangyarihan. Ay, ‘kay higpit niyang mamuno, siyang tinatawag na Klytemnestra, Reyna ng Imperyo. May titi nga yata ‘yun. Mas mahaba pa kaysa sa akin.

(Liliwanag ang sulo sa tore ng Ikalawang Tagapagbantay.)

Ano ‘yun? Doon may sa bandang silangan.

(Isa-isang liliyab ang mga sulo ng mga Tagapagbantay.)

At hayun. At ‘yun pa. Wow. Nagningning ang mga bituin.

Ikalawang Tagpagabantay
Mabuhay! Mabuhay! Tayo ay nagwagi. Mabuhay ang hari!

Ikatlong Tagapagbantay
Tayo ang panalo. Sila ang palalo.

Ika-apat na Tagapagbantay
Uuwi na ang ating mga lalaki! Magpiyesta at magsaya!

Unang Tagapagbantay
Manahimik. Baka tayo’y marinig.

Ikalawang Tagapagbantay
Malakas ang kaniyang pandinig, siyang may lahing tiktik.

Ikatlong Tagapagbantay
Manahimik. Maririnig tayo ng babaeng-lalaki.

Ika-apat na Tagapagbantay
Manahimik. Nakikinig ang babaeng may titi.

Unang Tagapagbantay
Nagniningning na ba ang mga bituin o lumiliyab ang apoy sa impyerno? Manahimik.

Ikalawang Tagapagbantay
Shhh. (Mamatay ang kaniyang sulo)

Ikatlong Tagapagbantay
Shhh. (Mamatay ang kaniyang sulo)

Ika-apat na Tagapagbantay
Shhh. (Mamatay ang kaniyang sulo)

Unang Tagapagbantay
(Sa mga manonood) Magsisimula na ang Oresteyas. (Mamatay ang kaniyang sulo)

(Kadiliman.)

3
Sa Harap ng Bahay ng Atrios. Ang mga Pakana ng Reyna.

(Biglang bibigwas ang ilaw. Sa harap ng Bahay ng Atrios.)

(Papasok si KLYTEMNESTRA mula sa pinto, kasama niya si AGISTOS.)

KLYTEMNESTRA
Magtipon. Magtipon. Sa wakas, uuwi na ang ating Poon, siyang bumaybay ng karagatan upang sakupin silang naglakas-loob na tawagin ang sariling ating kaaway.

Magtipon-tipon. Nagwagi ang aking mahal laban sa mga ulol at indio. Nagwagi si Agamemnon, pinuno ng Bahay ng Atrios, hari ng mga hari, ang Punong Mananakop, ang Poong Mandirigma.

(Sa ilalim ng hininga) Mamamatay ng anak at may problemang tigasan.

Mabuhay tayong lupon ng mga mandirigma, tayong makatuwirang pumapatay.

Halina, magtipon. Mabuhay ang hari, mabuhay si Agamemnon!

(Papasok ang mga Serbidor, mga uugud-ugod na nakasaplot ng pulang balabal)

Maghanda ng piging, maghanda ng piyesta, pitasin ang pinakamasarap sa ating mga ubas.

Unang Serbidor
Patawad, Señora, kaming natira’t hindi nagtapang sumali sa giyera ay puros pong matatanda at hukluban.

KLYTEMNESTRA
Hala, mababali na ang mga gulugod.

Ikalawang Serbidor
Señora, mahal kong Reyna Klytemnestra, kahit ang mga pastol ay umarya sa gera. Wala nang kambing sa ating mga tupahan.

KLYTEMNESTRA
Pumasok sa mga templo at kunin sa mga diyos ang kanilang mga kambing. Ang mga estatwa ay hindi naman kumakain.

Ikalawang Serbidor
Diyos ko po!

KLYTEMNESTRA
At mga babae! Kailangan ng ating mga magigiting na madirigma na makatikim muli ng ligaya.

Ikatlong Serbidor
Paumanhin po at wala nang mga babae. Naghanap na ng trabaho sa ibang lupain ang ating mga mananayaw at mga puta. Mga bata na lamang po ang natira.

KLYTEMNESTRA
O, ‘di kunin ang mga bata, pabanguhan at palamutian. Ngayong gabi, malalaman nila ang tunay na ligaya ng pagiging babae.

Ano ba naman kayo? Mga matanda na nga’t duwag, puro reklamo pa. Nasaan ang inyong makabayang pulso? Nasaan ang inyong pagmamahal para sa inyong hari? Ako ang inyong reyna, hindi ako marunong humingi, ang alam ko lamang ay mag-utos. Ayaw kong makarinig ng hindi, wala o pero, ang dadantay lamang sa aking tenga ay ang matamis ninyong opo. Sige na. Natatanaw ko na sa ‘di kalayuan ang barko ng aking asawa.

(Madadapa, biglang manghihina, sa sarili) Hindi nanahimik ang benggansa ng isang ina. Sa wakas, makakapaghiganti na rin tayo, mahal kong Ipegenia. Ang trono ay mapapasa-atin na.

(Tutulungan siya ni AGISTOS.)

AGISTOS
Maayos po ba ang inyong pakiramdam, aking Poon?

KLYTEMNESTRA
Mamaya na sa silid-tulugan. Ayaw kong mapagtsismisan.

(Sa mga Serbidor muli) Maglatag kayo ng tatapakan ng ating hari.

Unang Serbidor
Wala na po tayong tela para sa—

KLYTEMNESTRA
Manahamik! Napupuno na ako sa kakadada ng mga matatanda. Nakikita niyo ba ang mga suot ninyong balabal?

Ikalawang Sebidor
Opo…

KLYTEMNESTRA
Hindi ba’t tamang-tama lang ang kulay?

(Papasok sina KLYTEMNESTRA at AGISTOS sa loob ng kastilyo.)

4
Ang Dangal ng Imperyo, Ang Paghihirap ng Koro.

(Papasok ang iba pang mga miyembro ng Koro kung hindi pa sila pinapapasok ng direktor. Nakapulang balabal din sila.)

(Isang kanta, habang naghuhubad at naglalatag ng mga balabal ang mga matatandang Serbidor para sa tatapakan ng hari.)

KORO
Hala! Pakinggan ang pipi naming pagdurusa.
Sino nga bang makikinig sa hinaing ng masa?
Sige, hayan ang paghihirap ng mga hari at reyna,
At sa kanilang pagtutuligsa makagagawa na ng dula.

Subalit, paano naman ang hinaing naming mga mabababa?
Wala bang pakialam sa amin ang mga manonood ng dula?
Kaming mga pinagsabihang nabakla
Sa karangalan at kamatayan ng giyera?

Heto kami ngayong mga uugod-ugod na matatanda
Iiniwan ng aming mga anak, dugo, dugo ang kanilang sadya
Hila-hila ni Agamemnong minsang nagsabing, “Arya! Dangal at kuwarta!”
Hayaan nang mamatay ang mga matatandang walang kuwenta.

Sa sampung taon na lumipas hindi kami nagpasasa!
Nagutom, inapi, habang gumuguho ang aming bansa.
Habang binabangungot ng pagkamatay ng aming mga bata,
‘O ang aming mga anak na ngayon ay buhay pa sana!

Ano naman kung makita ang aming mga hubad na katawan?
Hindi kami marunong mahiya kahit may sadyang katandaan,
Hindi maaring magyabang ang walang gintong koronang pasan.
Hayan, tignan ang katawan naming ginutom nang puspusan.

Sa pamumuno ng Klytemnestrang walang katuwiran,
ng Agamemnong ang alam lamang ay bangasan,
Heto kaming mga hamak na utusan
Ng Bahay ng Atrios, ng bahay ng mga makasalalanan.

(Sa pagtapos ng kanta, nakabuo na ng alpombra ang mga matatanda.)

5
Ang Pag-uwi ni Agamemnong Matagumpay, Ang Banta ni Kasandra, Ang Pagtakas kay Orestes na Supling pa.

(Aalingawngaw ang tawag ng mga trumpeta mula sa ‘di kalayuan. Lalabas si KLYTEMNESTRA at AGISTOS. Lalapit ang lahat sa bungad ng entablado maliban kay AGISTOS na aaligid-aligid lamang sa may bandang likuran. Biglang luluhod and lahat.)

KLYTEMNESTRA
Mga palaban at mapanira, lumuhod sa Poong Mandirigma, Haring Agamemnon!

Lahat Maliban Kay AGISTOS
Mahal kong Poon!

(Magmumula ang parada ni AGAMEMNON sa likod ng mga manononood. Mauuna ang haring malungkot at pagod ang disposisyong sakay sa palanquin. Suot-suot ni AGAMEMNON ang isang kapang gawa sa mga bungo. Sa likod naman niya ay si KASANDRAng nasa loob ng kulungang sakay ng isang kariton. Kasunod ang mga napanalunan sa giyera. At sa hulihan ay ang mga sugatan na sundalo.)

KLYTEMNESTRA
Mahal kong Poon.

(Dadaan ang parada sa gitna ng mga manonood. Pagtapak ng parada sa entablado, tatayo ang ilan sa mga miyembro Koro at sasalubungin ang kanilang mga kamag-anak. Maghihiyawan sa ligalig ang mga muling nabuong pamilya, “Ama! Anak! Salamat at buhay ka pa!” Ang ilan naman ay tulirong maghahanap ng mayayakap sa nagsasayahang madla. Isa na sa mga na-ulila ang Unang Serbidor.)

KLYTEMNESTRA
(Susubukang lapitan at yakapin si AGAMEMNON) Agamemnon, aking Hari at asawa, sa wakas ay nakauwi ka na!

(Iiwasan ni AGAMEMNON si KLYTEMNESTRA.)

AGAMEMNON
(Pipitas ng bungo mula sa kaniyang kapa) Narito ang iyong anak. (Iaabot sa Unang Serbidor) Ano na nga ba ang pangalan niya?

Unang Serbidor
(Naluluha) Hindi na po mahalaga. Hindi na kailangang banggitin ang ngalan ng aking pinakamamahal.

(Mag-uusap-usap ang mga miyembro ng Koro. Hindi maririnig ng mga pinuno.)

Koro 1
Ano ‘yun? Isang buhay ng pagmamayabang pagkatapos ay biglang magpapakumbaba?

Koro 2
Magaling pala umarte ang ating pinuno. Mabuti pa’y mag-teatro!

Koro 3
Manahimik baka tayo’y marining.

(Iiyak ang Unang Serbidor.)

Unang Serbidor
Maraming salamat po. Masakit tumanggap ng kamatayan ng anak. Patawad. (Biglang puputok) Putang ina! Oi Moi! Oi Moi! Putang ina! Pero ngayon, hindi na mahalaga ang kaniyang pangalan.

AGAMEMNON
Patawad… Kaibigan… Patawad. Naging magiting siya.

Unang Serbidor
Walang anuman. Kaligayahan kong maghandog ng anak sa ngalan ng Imperyo.

AGAMEMNON
Maghandog ng anak… Naiintindihan ko ‘yan. Namatay din ang aking panganay para sa walang saysay na giyerang ito.

KLYTEMNESTRA
(Pabulong) Namatay sa sarili mong mga kamay, inutil.

AGAMEMNON
Ipegenia… Ang aking pinakamamahal na anak. Naalala ko pa ang mga huli mong salita bago mamatay, ‘Huwag po, ama.’

KLYTEMNESTRA
(Pabulong pa rin) At para saan? Para manahimik ang Diyos ng Karagatan. Diyos ng mga Syokoy. Diyos ng mga Inidoro. Puta…

AGAMEMNON
Ipegenia, tignan mo ngayon ang iyong ama. (Sa Unang Serbidor) Nakikidalamhati ako, kaibigan.

Unang Serbidor
Maraming salamat, Poon. Nananaba ang aking puso.

AGAMEMNON
(Sa Unang Serbidor) Hindi na ako marunong tumanggap ng pasasalamat, wala na akong karapatan. (Pupunta sa mga kariton ng mga napanalunan sa giyera, kukunin at ibabato ang mga ginto sa mga miyembro ng Koro) Hayan, kunin ninyo, kunin ninyo ang ginto na binili ng dugo ng ating mga binata, ang sukli ng aking adhika, adhikain ng haring tanga!

(Walang gagalaw. Walang iimik. Hingal na hahabulin ni AGAMEMNON ang kaniyang hininga.)

(Magbubulungan na naman ang mga miyembro Koro.)

Koro 1
May halaga ba ang paghingi ng tawad sa pinakahuli?

Koro 2
Tapos na ang lahat. Wala na.

Koro 3
Huwag nga kayong makulit. Ayaw kong mapugutan.

Koro 1
Aling ulo ba ‘yang iniingatan mo? Yung sa taas o sa baba?

Koro 2
Psst. Sinisira niyo ang drama.

Koro 3
Aba! Kanina ako ang nagpapatahimik tapos ngayon ako naman ang sinusutsutan.

KLYTEMNESTRA
(Sa ilalim ng hininga) Hindi nagpapahinga ang benggansa ng isang ina! Papatayin kita.

(Mahihimatay si KLYTEMNESTRA, sasaluhin siya ni AGISTOS.)

AGISTOS
Aking Poon.

AGAMEMNON
Aba, nakahanap na pala ng kapalit ang aking asawa. Mabuti ‘yan. Ano nga ba ang pangalan mo? Agistos? Agistos, kawawa ka naman.

AGISTOS
Nagkakamali po kayo, aking Poon.

KLYTEMNESTRA
Tama, magkaibigan lamang kami.

Koro 2
(Mahina) Ulol.

AGAMEMNON
Hindi na mahalaga, tapos na ang lahat, (Tatanggalin ang kapa, lalayo, at hahalik sa lupa) Sa wakas ay naka-uwi na. Hay, ilang beses kong napanaginipan ang lupang aking nilisan.

(Sa Koro) Mga mamamayan, umuuwi akong matagumpay sa madugo at mahabang digmaan. Noong paalis pa lamang ay pinangarap ko na ang araw na ito. Subalit ang laman lamang ng aking puso ay nakatatawang pighati. Hayan, kunin ang labi ng mga yumaong kinabukasan…

(Lalapit at kukunin ng mga miyembro ng Korong walang sinalubong na kapamilya ang mga bungo.)

Hindi maitatatwa ang pagmamahal ng isang magulang. Kahit sa kamatayan, ang anak ay kilalang-kilala.

KLYTEMNESTRA
Aking Poon, ngayong gabi, tayo ay magdidiwang. Isang piging na kahit diyos pa ay matatakam. Kawawa naman, hindi sila naimbitahan.

Mabuhay ang Imperyo. Mabuhay ang hari!

(Katahimikan.)

(Sa Koro) Sige na. Hindi ba kayo maligayang makita ang inyong hari? Sabayan ako sa pagpugay!

Mabuhay ang Imperyo! Mabuhay ang hari!

AGAMEMNON
Manahimik ka. Nakakahiya.

(Sa Koro) Hindi ito araw ng pagsasaya. Pinasan ko ang aking mga kasalanan at binitbit mula sa guho ng ating mga kalaban, isang milyong liga mula sa kinatatapakan.

Matagumpay tayo sa giyera. Subalit, ano ang natamo? Tignan ako. ‘Kay tanda ko na. Wala na ang aking ligalig, ang aking mutyang kabataan. Tignan ang bayan na aking inuwian, kasing pangit ng aking asawang nag-reyna-reynahan.

KLYTEMNESTRA
Subalit, aking Poon! Namuno akong mabuti.

Koro 2
(Mahina) Ulol.

Koro 3
(Mahina) Ako ang papatay sa’yo ‘pag hindi ka nanahimik.

Koro 1
(Mahina) Psst.

AGAMEMNON
Manahimik, babae. Masdan ang iyong kapaligiran at sabihin sa akin kung ikaw nga ay naging mabuting pinuno. ‘E ang inatupag mo lang ay kayurin ang iyong makating singit sa titi ng iyong kabit. Hay. Sino nga ba ako para magsalita? (Tatanggalin ang korona) Hindi ito madalas gawin ng isang hari, subalit… (Luluhod) Patawad, patawad, aking bayan. Ako ay nagkamali.

KLYTEMNESTRA
Hala! Ano bang ginawa sa’yo ng mga taon na wala sa piling ng aking pagkalinga. (Sa Koro) Luhod! Dapa! Humiga!

(Susunod ang Koro. Hihiga sila.)

AGAMEMNON
Tumayo! Walang saysay ang magpakumbaba sa pinakamababa. Pinatay ko ang inyong mga anak at kung hindi naman ay ninakaw ko ang kanilang kahinugan. Pinandidirian ko ang aking korona. Kinasusuklaman ko ang aking mga kamay na mahusay lamang sa paghawak ng sundang. Ano nga ba ang halaga ng kamatayan kundi kamatayan lamang? Tumayo, tumayo, ako ay nahihiya!

(Tatayo ang Koro.)

KLYTEMNESTRA
Ano bang nangyayari sa’yo, Poon? (Sa Koro) Higa!

(Hihiga ang ilan sa mga miyembro ng Koro, ang iba naman ay halatang hindi alam ang gagawin.)

AGAMEMNON
Puta, manahimik ka kung hindi ay hihilahin ko ang dila mo at ipapakain ko ito sa mga aso.

KLYTEMNESTRA
Natagumpay ka. Dakila, anak ng ng mga Atrios, binigyan ng mga diyos ng karapatang mamuno. Hindi dapat makita ng mga karaniwan ang iyong bunbunan. Iyan ang karapatan ng mga hari.

AGAMEMNON
Walang karapatan ang mga haring tanga. Sige na! Puta! Puta! Sige. Puta! Bahala na! Napapagod na ako. Ako ay matutulog na. (Tutungo sa pinto)

KLYTEMNESTRA
Sige lang po, Poon. (Sa ilalaim ng hininga) Isang pagtulog na walang hanggan. (Sa mga Serbidor) Narinig ninyo ang inyong hari. ‘O, ‘yang premyo mula sa giyera, ilagay sa kuwartel nang magamit ng ating mga kalalakihan.

AGAMEMNON
(Titigil, ituturo si KASANDRA) Ilabas siya mula sa kulungan. Damitan ng magara. Wariin siyang reyna.

KLYTEMNESTRA
Bakit, Poon? Isa lamang siyang kalaban.

AGAMEMNON
Naging mabuti siya sa akin. (Papasok sa kastilyo)

KLYTEMNESTRA
(Hindi mapipigilan ang sarili) Hibang! Naghahari-hariang tanga! Mabuti pa’y mamatay ka na.

(Sa Koro) Kanselado ang piging. Umuwi na. Ang matira, ilabas ang babaeng binalahura ng aking asawa.

(Susubukang ilabas ng mga Serbidor si KASANDRA mula sa kaniyang kulungan subalit biglang magwawala ang babae. Mapapaurong ang mga Serbidor.)

Koro 1
Mag-ingat sa galis!

Koro 2
‘Wag galis ang problemahin kundi rabis!

KASANDRA
Oi Moi! Oi Moi! Hayaan lang ako sa aking hawla. Nasa lamig ng rehas ang kaligtasan at nasa labas ang peligrong nakatadhana.

Koro 3
Narinig niyo ba ‘yun? Walang peligro sa palasyo, binibini. Narinig mo naman ang bilin ng hari. Wariin kang reyna.

KASANDRA
Kamatayan lang ang namamahay.

KLYTEMNESTRA
Hala, mga hindi na nga sumama sa giyera, sa kawawang puta lang, naduduwag pa. Huwag sabihing reyna ako ng mga bakla!

KASANDRA
Iyang babaeng ‘yan ay may madugong balak.

KLYTEMNESTRA
Asawa ako ng aking asawa, sino ba naman ako kundi alipin ng kaniyang mga kapritso. Walang malisya ang dadapo sa’yo.

KASANDRA
Sinungaling! Layuan mo ako!

KLYTEMNESTRA
Hindi inuutusan ang isang reyna!

(Marahas na hihilahin ni KLYTEMNESTRA si KASANDRA mula sa kaniyang kulungan.)

KASANDRA
Oi Moi! Oi Moi!

Aking mga kaibigan, nakikilala ko ang bahay na ito! Bahay ng Atrios! Bahay ng dugo! Bahay ng kasalanan! Pansinin ang amoy ng dugo na umaalingasaw mula sa naaagnas na karangyaan. Bahay ‘yan ng mga mamamatay-tao, ng mga kumakain ng anak. Ng mga halimaw!

KLYTEMNESTRA
Manahimik ka, bruha!

Koro 1
Ano daw?

Koro 2
Naiintindihan niyo ba?

Koro 3
Ineng, sayang naman ang kagandahan mo kung asal-animal ka naman.

KASANDRA
Pakinggan, pakinggan! Ang pinagsisilbihan niyo ay mga sinumpa. Buksan ang mga mata. ‘Wag ipiring ang tainga. Heto ang bahay ni Tantalos na hinain ang sariling anak sa mga bathala. Heto ang bahay ni Pelopos, bahay ng taksil, pumatay ng kaibigan para sa kaniyang asawa. Heto ang bahay ni Atrios, siyang mapaglinlang, ginawang adobo ang pamangkin at pinakain sa kapatid para makamit ang trono. Heto ang Bahay ni Agamemnon na pumatay ng panganay na anak para lamang makasabak sa giyera. Heto ang bahay ni Klytemnestra…

KLYTEMNESTRA
Isang butas lang ang kailangan ng asawa ko, ‘wag mo akong piliting magtahi ng bunganga.

KASANDRA
Mag-alsa, bayan ng aking mga mananakop! Ang Bahay ng Atrios ay bahay ng mga halimaw. Hindi niyo ba nakikitang binigyan ninyo ng korona’t titulo ang pinakamasahol na angkan? Pakinggan ang inyong kumakatog na tuhod, ang dagundong ng inyong mga sikmura, ang mga daing ng lumisan nang mga anak.

Koro 1
Kumakahol.

Koro 2
Sayang, may kariktan pa naman.

Koro 3
Ganyan pala mga natitipuhan ng Poong Mananakop.

(Magtatawanan ang mga miyembro ng Koro.)

KASANDRA
Sadyang may kasakiman ang natapakan-na sa mas-mababa-pa.

KLYTEMNESTRA
(Pabulong, kay KASANDRA) Hindi ka pakikinggan ng mga iyan. Masaya silang nagdurusa, masayang nagsisilbi. Subalit manahimik ka pa rin. Oo, papatayin kita, pati na rin ang aking asawa. Pero marunong akong maawa. Pagdurusa o mabilisang pagpanaw, ikaw na lang ang magpasya.

KASANDRA
Narinig niyo siya? Papatayin niya ang inyong hari!

(Susuntukin ni AGISTOS sa sikmura si KASANDRA. Bubuhatin.)

KASANDRA
Dada ako nang dada, wala namang nakikinig. Bahala na. Puta. (Mahihimatay)

(Muling tatawa ang Koro.)

KLYTEMNESTRA
Patawad, aking mga kababayan. Hindi ko alam kung ano bang pumasok sa isip ng aking asawa at natipuhan niya ang isang ito.

Sige na, dalhin ang ating bagong reyna sa loob ng palasyo nang makaraos ang libog ng aking asawa. Ang iba naman, umuwi at magdiwang. Nakauwi na ang ating mga binata, nakauwi na ang ating Poong Mananakop.

Mabuhay ang hari!

(Pabulong) Puta.

Koro
Mabuhay ang hari!

(Mauunang papasok si KLYTEMNESTRA, mapapatigil.)

Anak, mahal kong Ipegenia, maghintay lamang. Malapit na ang ating paghihiganti. (Papasok sa kastilyo)

(Iaabot ni AGISTOS si KASANDRA sa isang Serbidor, ipapasok ng Serbidor si KASANDRA sa loob ng kastilyo.)

(Lalabas ng entablado ang lahat ng tauhan maliban kay AGISTOS at ang Unang Serbidor. Magtatago ang Unang Serbidor sa likod ng isang poste.)

AGISTOS
Amang Tiyestes, kapatid ng kasuklam-suklam na Atrio, mapapasa-atin na ang korona. Pinakain ni Atrio sa’yo ang iyong mga anak at sa paglunok mo ng sariling balat ay inagawan ka ng puwesto. Subalit, ama, may isa pang natitira mula sa’yong angkan. Ngayong gabi, mamamatay ang huli sa mga Atrios, ang kawawang Agamemnon pati na rin ang kaniyang mga kalahi. (Papasok sa Kastilyo)

Unang Serbidor
(Lalabas mula sa likod ng poste) Hala, hala, isalba ang mga bata. Elektra, Orestes, kayo ang kinabukasan ng ating bayan! (Tatakbo palabas)

(Magdidilim ang entablado maliban sa isang punto kung saan tatayo si ELEKTRA sa kasunod na eksena.)

6
Ang Pagpatay kay Agamemnon at Kasandra, Ang mga Luha ni Elektra.

(Papasok si ELEKTRA. Madungis, may tililing, ma-ihahambing sa taong-grasa.)

(Sa eksenang ito, mahalagang ang aksyon lamang ang may ilaw, kalimutan na ang kalakihan ng entablado. Ilalathala ni ELEKTRA ang mga pangyayari na susundan naman ng ibang mga tauhan.)

ELEKTRA
(Sa sarili) Puta, puta, puta. Ang baho ko na. Amoy pukeng ‘di nahuhugasan. Naghugas na nga ba ako? (Aamuyin ang sarili, bahala na ang direktor kung aling bahagi ang ipaaamoy)

Puta, puta, puta.

‘Kay hirap kasing maligo kapag binabangungot ng mga gunita. ‘Kay tagal na, subalit naaalala pa parang sugat na naiwang nakabuka. Ha! Hindi ba’t ang tawag doon ay puke, dugo, dugo, malansang dugo?

‘Kay tagal na subalit naaalala pa. Naglalaro kami noon ng nakababatang kong kapatid. Kamusta na kaya siya?

(Papasok ang batang ORESTES.)

Hayun naghahabulan, nagtataguan sa palasyo ng mahahabang bulwagan. ‘Orestes, Orestes,’ tawag ko sa kaniya, ‘Huwag masyadong mabilis!’ Kasi, ayun nga, may ipit sa puson ko. Akala ko utot lang, regla na pala.

At biglaan nang nagsimula ang ka-isa-isang araw na uulit-ulitin ko hanggang sa pagtatapos ng aking buhay. Pa-ulit-ulit, araw-araw, ‘yun at ‘yun na lang. Ang araw ng aking unang regla na nagsimula sa, ‘Aray! Orestes, huwag masyadong mabilis.’

(Papasok ang mga sundalo.)

Dumating ang mga sundalo, nakalabas ang mga armas, papalapit sa amin, may apoy sa mga mata. ‘Orestes, takbo!’ Sa utak niya siguro ay naglalaro lang kami. Tumatawa pa nga siya. Wala naman kasing pagkakaiba ang tunay na buhay at laro sa isang bata. Tangang totoy…

(Papasok ang Unang Serbidor.)

Pagkatapos, bigla akong hinablot ng isang serbidor. Karga-karga na niya si Orestes sa kaniyang kanang kamay. Lumaban ako, kinagat ko ang kaniyang bisig. Aba, puta, hindi ako magpapatalo.Papalapit na ang mga sundalo kaya siguro ay bigla niya na lang itinakbo ang aking kapatid. Nagtago ako sa likod ng rebulto ng aking ama.

Sumigaw siya sa kalayuan.

(Tatakbo ang Unang Serbidor na karga ang batang ORESTES.)

Unang Serbidor
Mabuhay ka, Prinsesa. Mabuhay ka, Elektra.

ELEKTRA
Hindi ko napagtanto na ang biglaang karahasang iyon ay isa palang kabutihan. Ilang araw matapos ang insidente ay natagpuang patay ang serbidor sa pusod ng kagubatan. Pagpalain nawa siya ng mga diyos.

Minuto, oras, taon. Hindi ko alam kung gaano ako katagal nagtago sa likod ng marmol na puwet ni Agamemnon. Napansin kong may kagandahan ang hugis… Ay. Balik sa kuwento. Sumuko na ang mga sundalo sa paghahanap sa akin.

(Papasok si KLYTEMNESTRA.)

Nakita kong dumaan ang aking ina, may hila-hilang palakol na hinayaan niyang kumayod sa sahig. Nakita ko ang kaniyang mga mata: lumuluha. Natakot ako kaya hindi ko siya agad-agarang sinundan. Subalit, hindi nagtagal ay sumunod din ako. Bata e, siyempre usisera.

Wala man siya sa aking paningin, madali namang sundan ang simoy ng galit. Dumaan siya sa bulwagan ng aking mga ama-amahan. Nakita ko silang lahat, mga rebulto ng mga patay na hari: Tantalos, Pelopos, Tiyestes, Atrios, Agamemnon… Sa sayaw ng patay sinding apoy, nagwangis silang sumisigaw. ‘Huwag, anak, huwag!’

Nadatnan ko sa wakas ang silid-tulugan ng aking ama at agarang inilapit ang mata sa butas-silipan.

(Lalabas mula sa kadiliman sina KASANDRA at AGAMEMNON.)

Nasa isang gilid ang aking ina, pasensyosang naghihintay, nakatago ang palakol sa likuran. At ang aking ama naman, o, ang aking ama… Hinahalikan niya ang leeg ng babaeng baliw mula sa giyera, pinaraan niya ang kaniyang dila sa mala-sutlang balat, nangangain, hindi maubus-ubos ang gutom. At hayun, biglaan niyang sinakmal sa baywang at ipinasok ang kaniyang kalalakihan sa butas ng dalaga. Nandiri ako, oo, pero nanguna ang pagmamahal. Agamemnon, ang Poong Mananakop, isang tigre sa kama. Siyempre, hindi ko pa naiintindihan ang kahulugan ng mga bagay-bagay na iyon sa aking kamusmusan. Pero ngayon, alam ko na. Alam na alam ko na. Pinasok ko ang aking mga daliri sa aking salawal at sinabayan ko silang masunog sa apoy ng pagtatalik. Agamemnon, Agamemnon! Sabay-sabay kaming tumalon sa kawalan at nahulog muling uhaw at hingal sa lupa. Noon, hindi ko alam ang tawag sa gawaing iyon, ngayon alam ko na: kantutan.

At noon lamang nagsalita ang aking ina.

KLYTEMNESTRA
Nasarapan ka ba, mahal?

AGAMEMNON
Nakaraos lang.

KLYTEMNESTRA
Handa ka na ba?

AGAMEMNON
Oo.

KLYTEMNESTRA
Alam mo ba ang mangyayari?

AGAMEMNON
Oo.

(Mula sa kadiliman ay lalabas si AGISTOS at magtatapon ng mabigat na lambat sa mga katawan nina KASANDRA at AGAMEMNON.)

AGISTOS
Nakikilala mo ba ako?

AGAMEMNON
Oo. Agistos, aking pinsan. Anak ng pumanaw na Tiyestes.

AGISTOS
Alam mo ba ang ginawa ng iyong ama sa aking ama? Pinakain niya ang aking mga kapatid sa aking ama. ‘Kay daming panghalip! Ganoon talaga siguro kapag naghahatol ng kasalanan sa pagitan ng mga magkadugo.

AGAMEMNON
Hindi ako ang aking ama, subalit, anak ako ng aking ama. Naiintindihan ko ang iyong galit Agistos… Pinapatawad na kita.

KLYTEMNESTRA
Sa akin naman, alam mo ba ang iyong naging kasalanan?

AGAMEMNON
Kinuha ko ang iyong anak… Ginawang alay ko sa Diyos ng Karagatan. Naging anak ko rin siya, Klytemnestra… Ang sabi ay ihandog ko raw ang pinakamahalaga sa akin, ano pa ba ‘yun sa isang ama kundi ang kaniyang panganay? Nagkasala din ako sa aking sarili.

KLYTEMNESTRA
Naaalala mo ba ito? (Itataas ang palakol)

AGAMEMNON
Oo.

KLYTEMNESTRA
Alam mo ba ang mangyayari?

KASANDRA
Bakit sa akin walang nagtatanong? ‘Wag sana akong isali sa mga problema ninyo.

(Kikibit-balikat) Hay, pabayaan mo na nga lang, wala namang nakikinig sa akin.

AGAMEMNON
Pinapatawad ko kayong dalawa. Pinapatawad ko rin ang aking sarili. Nakakatawa, sa huli ko lamang natutunang magdalamhati.

(Mala-ritwal: Papatayin ni KLYTEMNESTRA at AGISTOS sina KASANDRA at AGAMEMNON.)

ELEKTRA
Sumigaw ako! Huwag! Huwag! Mga putang ina ninyo! Tatay ko ‘yan! Tatay ko ang pinapatay ninyo! Hindi ko namalayan na inangat ko na pala ang kamay na ginamit kong magsalsal at kayurin ang aking mga pisngi at doon ko lang namalayang babae na pala ako… At patay na ang lalaking ginawa akong babae.

(Dadalhin ni KLYTEMNESTRA sa bandang baba ng entablado ang pugot na ulo ni AGAMEMNON. Susunod sa kaniya si AGISTOS.)

(Lalabas mula sa kadiliman ang mga sundalong humabol kanina kina ORESTES at ELEKTRA.)

KLYTEMNESTRA
(Iaangat ang ulo ng patay na asawa) Heto na Ipegenia. Nakapaghiganti na tayo. Mahimlay ka na.

AGISTOS
Amang Tiyestes, tapos na, patay na ang anak ni Atrio.

KLYTEMNESTRA
Patay na ang hari.

AGISTOS
(Kukunin ang korona mula sa pugot na ulo ni AGAMEMNON at isusuot) Mabuhay ang hari.

KLYTEMNESTRA
(Kukunin ang korona mula kay AGISTOS at isusuot) Mabuhay ang reyna.

Mga Sundalo
(Luluhod) Mabuhay.

(Lalabas ang mga sundalo. Susunod sina AGISTOS at KLYTEMNESTRA, hila-hila sina KASANDRA at AGAMEMNON. Maiiwang mag-isa si ELEKTRA)

ELEKTRA
Puta, puta, puta!

‘Kay tagal na noon pero naalala pa, ang araw ng aking unang regla. Naalala ko ang una kong yapak sa kababaihan, ang unang araw sa aking araw-araw. Ako nga pala si Elektra, ang hinding-hindi pinakikinggan. (Lalabas)

7
Ang Pag-uwi ni Orestes. Ang Kaniyang mga Balak.

(Liliwanag ang ilaw. Makikita ang puntod ni AGAMEMNON na pinapalibutan ng mga bahay-iskwater.)

(Papasok sina ORESTES at PYLADES, naghahabulan.)

ORESTES
Tama na, tama na, kaibigan. Sa wakas, nandito na tayo. ‘Kay pait ng pagbabalik sa lupa ng aking kamusmusan. Tignan mo, Pylades, tuluyan nang nalugmok ang bayan sa kahirapan. Sa wakas, nabigyang anyo na ang baho ng lipunan, sa imperyong ito ng mga estero.

Ano kayang masasabi mo kung nakakapagsalita ka, Pylades? Sasabihan mo ba akong sumigaw, magwala? Kasalanan ito ng mapaglinlang kong ina. Ang dating prinsepe ay estranghero na sa sarili niyang bayan! ‘O baka naman usisain mo akong magtimpi, huminahon. Nanay ko pa rin ang Reynang Klytemnestra at kahit ano pa man ang kaniyang mga naging kasalanan ay karapat-dapat siyang patawarin. Ano ba itong pagbabalik ko sa aking bayang tinubuan?

Hindi ko alam. Sana lang nakakapagsalita ka.

(Yayakapin ni PYLADES si ORESTES.)

Salamat, kaibigan. Maraming salamat, siguro nga’y mas mabuti ang wika ng katawan kaysa sa dila. Hindi kasi marunong magtaksil ang katawan. Ang gutom ay gutom at ang libog ay libog.

(Hahalikan ni PYLADES si ORESTES sa pisngi.)

(Maririnig ang pag-ungol ni ELEKTRA kasama na rin ang kanta ng mga Itim na Madre mula sa ‘di kalayuan.)

ORESTES
‘Pag nakita nila ang aking mukha, baka ako pa’y patayin. Tara, mag-tago.

(Magtatago sina ORESTES at PYLADES.)

8
Ang Naninidhing Galit ni Elektra. Ang Pag-aayuno ng mga Itim na Madre. Ang Muling Pagtatagpo ng Nagkawalay na Magkapatid.

(Mula sa isang mataas na palapag, makikita si ELEKTRANG nakabihis pangsakramentong puti.)

ELEKTRA
(Kumakanta o sumisigaw)
Puta, titi, ihi, pekpek, kadiri!
Dugo, dugo, dugo! Ang isip ko’y nabubugbog.
Naalibadbaran ako ng nakakasulasok na panghi.
Sa dungis, hindi ako makapikit, hindi ako makatulog.
Tulungan akong Elektrang prinsesang marumi!

(Sa magkabilang dulo ng entablado magmumula ang mga Itim na Madre, bawat isa ay may hawak na pasong puno ng tubig.)

Mga Itim na Madre
Hamak na Elektra,
Dating Prinsesa,
Narininig namin ang galit mong kanta
at nandito upang paliguan ka ng luha.

(Baba si ELEKTRA mula sa kinatutuntungan at tatapak sa itaas ng puntod ni AGAMEMNON.)

ELEKTRA
Ulila sa ama,
Pinagtaksilan ng ina,
Pinatalsik mula sa kastilyo-Klytemnestra,
Ngayo’y nabubuhay bilang isang dukha,
Ito akong si Elektra.

(Lalapit ang mga Itim na Madre kay ELEKTRA.)

Mga Itim na Madre
Luha ng bayan,
Luha ng mga magulang na nawalan,
Luha ng Agamemnong pinaslang,
Luha ng anak niyang iniwan.

(Magtatapos ang kanta.)

Maligo ka, anak ng hari na ngayo’y gumugulong sa putik. Itaas ang ulo at isigaw ang mga hinaing sa langit.

(Huhubarin ni ELEKTRA ang pangsakramentong balabal at makikitang ang suot niya lamang ay isang manipis na kamison.)

(Paliliguan si ELEKTRA ng mga Itim na Madre. Bakat ang hubog ng kaniyang katawan.)

ELEKTRA
Makinig, ama kong nasa langit. Ibalik sa amin ang kapatid kong lumisan, gamitin ang malakas mong bisig na dati’y kinakabaklaan ng mga kalaban at hilahin siya mula sa mga kamay ni Kamatayan.

Mapang-aping pinuno ang inyong asawa. Putang ina siya. Ibalik niyo sa amin ang karapat-dapat na tagapagmana ng trono, ang kapatid kong si Orestes!

Mga Itim na Madre
Oretesyas! Oresteyas!

(Lalabas mula sa pinagkakataguan si ORESTES, susubukan siyang pigilan ni PYLADES subalit ay hindi magtatagumpay ang huli.)

ORESTES
Hindi ko na kaya. Bitawan ako, kaibigan at hayaan akong hagkan ang aking kapatid.

(Biglang magtataklob muli si ELEKTRA, palilibutan siya ng mga Itim na Madre.)

ELEKTRA
Sinong nariyan?

ORESTES
Kapatid, hindi mo ba ako nakikilala?

ELEKTRA
Kapatid? Papaano ako makakasigurado? Mayroon ka bang pruweba?

ORESTES
Tignan ang aking tindig, ang aking mukha.

ELEKTRA
Ama…

ORESTES
Sinasabi nilang kawangis ko ang ating ama. Ako ang pagbabalik ng haring si Agamemnon.

ELEKTRA
Sa wakas! (Tatakbo at yayakapin ang kapatid)

Unang Itim na Madre
Ineng, magdamit ka nga.

(Aayusin ng mga Itim na Madre ang balabal ni ELEKTRA.)

ELEKTRA
Pinakinggan nang ating ama ang aking mga panalangin. Orestes, nakauwi ka na! Lumuhod, narito ang tunay nating hari.

Mga Itim na Madre
Mabuhay ang hari.

ORESTES
Nagbuwis ng buhay ang serbidor na nagtakas sa akin mula sa kalupitan ng sariling ina. Namatay man siya’y inihabilin naman ako sa isa pang serbidor sa karatig nating bayan. Heto ang prinsipe ng bayan na iyon at isang kong matalik na kaibigan.

(Sa pinagkakataguan ni PYLADES) Pylades, lumabas ka nga riyan.

(Lalabas si PYLADES mula sa kaniyang pinagkakataguan.)

ELEKTRA
May itsura rin ang isang ito.

ORESTES
Nakapangako na siya.

ELEKTRA
(Sa sarili) Hmmm. kaibigan nga lang ba?

ORESTES
Ano ‘yun, kapatid?

ELEKTRA
Wala, wala. Sabihin sa akin, kapatid? Ano ang iyong balak? Paano tayo maghihiganti?

ORESTES
Kapatid, hindi pa ako sigurado. Hindi ko alam ang aking gagawin. Sa isang banda’y pinatay niya ang ating ama, sa kabila nama’y hindi ko maitatawa na siya pa rin ay ating ina.

ELEKTRA
Mayroon bang inang nagpapapatay ng sariling anak? Na magpapatalsik ng kadugo? Tignan mo kung nasaan ako ngayon, ang kapatid mong dating prinsesa’y nakatira na ngayon sa estero. Tignan mo, bahay ko iyan! (Ituturo ang isang bahay-iskwater)

ORESTES
Subalit kinarga niya tayo, iniluuwal, pinasuso. Hindi ko maintindihan.

ELEKTRA
Ano ang hindi mo maintindihan, kapatid? Pinatay niya ang iyong ama!

ORESTES
Subalit…

ELEKTRA
Subalit ano? Sige na. Dumaan ka lang pala. Nawa’y maging maligaya ka sa iyong paglalakbay. Puta.

ORESTES
Kapatid.

ELEKTRA
Wala akong kapatid na duwag. Hindi ikaw ang Orestes na kilala ko. Ang Orestes sa aking alaala’y ginusto pang sumama sa giyera ng kaniyang ama. Ikaw, pumatay lamang ng isang hamak na babae ay hindi pa makaya.

ORESTES
Kapatid, pakinggan mo naman ako. Hindi mo naiintindihan ang pasan ko bilang isang lalaki.

ELEKTRA
Oo, dahil babae lamang ako. Paalam na hunghang na Orestes, sana matalisod ka. (Sa mga Itim na Madre) Tara na.

(Mabagal ang pagtayo ng mga Itim na Madreng umaasa pa rin.)

Mga Itim na Madre
(Isa-isang babanggitin ang mga pangungusap) Gawin mo para sa bayan. Haring Orestes, hindi na namin kaya. Ikaw lamang ang aming tagapagligtas.

ORESTES
(Kay PYLADES) Kaibigan, sabihin sa akin ano kailangan kong gawin.

(Lalapit si PYLADES kay ORESTES at ilalagay ang kamay niya sa bandang puso ni ORESTES.)

(Isang sandali ng katahimikan.)

ORESTES
Sige, kapatid. Papatayin ko ang aking ina.

(Hahagkan ng mga Itim na Madre ang paanan ni ORESTES.)

ELEKTRA
Sandali lamang! (Tatakbo papasok ng kaniyang bahay)

Mga Itim na Madre
(Isa-isang babanggitin ang mga pangungusap) Mapagbigay. May malasakit. Sa wakas isang haring marunong maawa.

(Papasok si ELEKTRA na hawak-hawak ang palakol na ginamit sa pagpatay kay AGAMEMNON. Makikita ito ng mga Itim na Madre, bigla silang matatahimik at gigilid.)

ELEKTRA
Naaalala ko pa ito. Heto ang patalim na pumatay sa ating kapatid at ating ama. Uhaw pa siya sa dugo. (Ibibigay kay ORESTES)

ORESTES
Paiinumin ko siya. (Maglalakad papalayo)

ELEKTRA
Kapatid, sasama ako.

ORESTES
Hindi ito gawaing pambabae. Ayaw kong madungisan ang iyong kadalisayan. Manatili at maghintay. Maniwala sa bago ninyong hari. (Lalabas)

(Magtitinginan si ELEKTRA at PYLADES. Lalabas si PYLADES.)

(Luluhod ang mga Itim na Madre.)

(Magdidilim ng bahagya ang ilaw pang-entablado.)

Mga Itim na Madre
Nagdidilim na ang langit. Parating na ang mga Mandaragit.

ELEKTRA
Ako ang kumakatawan sa babae, sa guwang na palaging kulang, sa mga hinding-hindi pinakikinggan. Puta. (Luluhod)

(Tuluyang magdidilim ang ilaw sa entablado.)

9
Ang Saloobin ng Isang Ina. Ang Pagpatay sa Isang Ina.

(Sa isang kuwarto sa palasyo kung saan pinatay sina AGAMEMNON at KASANDRA. Puno ang kuwarto ng mga puting rosas. Nakaupo si KLYTEMNESTRA sa isang tabi.)

KLYTEMNESTRA
Paligiran ko man sarili ko ng mga rosas, hindi matakpan ang lansa ng aking kasalanan. Busilak na puti’y maitim din sa karumaldumal. Pinatay ko ang aking asawa at ngayo’y lugmok na ang aking bayan.

(Papasok si AGISTOS kasama ang isang sundalo.)

AGISTOS
Aking reyna, may mga mensahero sa pintuan may dala raw regalo mula sa iyong kaibigan.

KLYTEMNESTRA
Walang kaibigan ang mga katulad ko.

AGISTOS
(Sa sundalo) Papasukin ang mga mensahero.

KLYTEMNESTRA
Hindi ka ba nakinig sa akin? Ayaw ko siyang makita. Wala akong kaibigan.

AGISTOS
Ako ang hari at ang masusunod. Kailangan ng Imperyo ang kahit na anong tulong mula sa mga kaibigan.

KLYTEMNESTRA
Hari? Huwag mong lokohin ang iyong sarili. Kailanma’y hindi ka naging hari.

AGISTOS
Huwag kang magsalita ng pawang kabalbalan.

KLYTEMNESTRA
Ako ang reyna, asawa ni Agamemnon, lupon ng Atrio. At sino ka naman? Isang bubwit mula sa nasirang pamilya. Wala kang kapangyarihan kung wala ka sa aking tabi. Huwag mong lokohin ang iyong sarili.

AGISTOS
(Magwawala) Inggrata! Tinulungan kitang patayin ang Poong Mananakop. Sa palagay mo ba’y magkakalakas-loob ka kung wala ako?

KLYTEMNESTRA
Oo. Kung lakas lang ng loob, mayroon ako. Kung bayag lang, mayroon ako. Alam mo ba ang tinatawag nila sa akin? Ako ang babaeng-lalaki, ang Reynang Hari. At sino ka nga ba kundi isang simpleng kasangkot?

AGISTOS
Bruha! Sa palagay mo ba’y masarap sumupsop ng lawlaw na suso? Ng malansang kababaihan! Kailan ako nagtaksil? Ako ba kumuha ng bagong babae, ng kerida? Masasabi mo bang nagtatago ako ng mga Kasandra at ikukumpara mo ako sa pinugutan mong Agamemnon?

KLYTEMNESTRA
Huwag mong banggitin ang pangalan na iyon. Wala kang karapatan.

AGISTOS
Ako ba ang pumatay kay Ipegenia? ‘O sa katunayan, hindi naman benggansa ang dahilan ng iyong pagpatay kundi ginto, trono at kapangyarihan?

KLYTEMNESTRA
Putang ina mo! (Tatakbo at hahampasin ang dibdib ni AGISTOS) Naghiganti lamang ako para sa aking panganay, namatay na ang bunso at itinaboy pa ang gitna. Ibalik mo sa akin ang aking pamilya.

AGISTOS
Hindi ako ang pumatay sa aking asawa.

(Sasampalin ni KLYTEMNESTRA si AGISTOS, matapos ay itutulak. Madadapa si AGISTOS.)

KLYTEMNESTRA
Ako ang reyna, ang karapat-dapat na reyna, ang asawa ng Poong Mananakop. Hindi mo ako babastusin nang ganyan-ganyan lamang.

AGISTOS
(Tatayo) Oo na, oo na, mahal. Patawad.

KLYTEMNESTRA
Lahat sa aking pamumuno’y nabubulok. Ang aking kastilyo’y unti-unting gumuguho. Ang siyudad ay umaalingasaw na sa baho. At ang aking anak, ang aking natitirang si Elektra ay kinasusuklam ako.

Ilang beses ko nang hiniling sa aking anak na umuwi na siya, at ano ang palaging sagot niya? ‘Hindi ako uuwi sa bahay ng pumatay sa aking ama!’ Aba, nanay niya rin ako

AGISTOS
(Yayakapin si KLYTEMNESTRA) Alam ko, alam ko, mahal. Halika na’t tumahan. May darating tayong mga bisita.

KLYTEMNESTRA
(Sinusubukan tumahan) Putang ina. Putang ina. Putang ina.

(Papasok ang sundalo kasama sina PYLADES at ORESTES na nakataklob ang mukha. Lalayo si KLYTEMNESTRA.)

Sundalo
Ang Prinsipe Pylades. (Lalabas matapos ipakilala si PYLADES.)

AGISTOS
Magandang araw, Prinsipe. Ano naman at napadayo kayo sa aming kawawang imperyo?

ORESTES
Patawad. Pipi ang prinsipe. Pumunta kami rito para mag-usap komersyo.

AGISTOS
Mabuti! Kitang-kita niyo naman na kailangan ng bayang ito ng tulong mula sa mga banyaga.

ORESTES
Subalit ang kakausapin lang namin ay si Reyna Klytemnestra. Ito ang habilin ng ama ng aking Prinsipe.

AGISTOS
Patawad, aking Prinsipe, may kapansanan ang reyna.

ORESTES
Ang kakausapin lang namin ay ang reyna. Tatanggapin naming pambabastos ang pangyayaring ito at dadalhin namin ang aming negosyo sa ibang bayan.

KLYTEMNESTRA
(Tumatahan na) Patawad sa aking asawa. Kung minsan talaga’y mapagbiro siya. Ano ang maipaglilingkod ko sa inyo, mahal na Prinsipe?

ORESTES
May dala kaming kalakal na ginto. Ginto para sa inyong mga bata.

KLYTEMNESTRA
Ginto para sa aming mga bata? Kayo ho pala ang mapagbiro.

ORESTES
Hindi kami marunong magbiro.

AGISTOS
Ano ang inyong ibig-sabihin, ginoo?

ORESTES
Naghihirap ang bayan ninyo, kailangan ninyo ng tulong mula sa mga banyaga, nag-aalay kami ng tulong. Simple lang. Kailangan niyo ang aming ginto at kailangan namin ng mga alipin.

AGISTOS
Hindi kayo nagbibiro?

KLYTEMNESTRA
Walang dami ng ginto sa mundo ang makakabili ng buhay. Lalung-lalo na ng mga bata. Umalis na kayo.

AGISTOS
Gaano karaming ginto?

KLYTEMNESTRA
Agistos!

ORESTES
Gintong pupuno sa inyong palasyo. Aapaw pa ng kaunti. Tatanggapin niyo ba ang aming proposisyon?

KLYTEMNESTRA
Hindi. Hinding-hindi! Umalis na kayo kundi’y ipapakaladkad ko kayo sa mga guwardiya.

ORESTES
Patawad, aking Reyna. Hindi ko alam na mayroon ka palang konsensiya. Kalat na kasi sa mga karatig ninyong bayan na walang puso ang reyna ng bansang ito. Pinatay ang asawa, pinatay ang anak, pinalayas ang isa pa.

KLYTEMNESTRA
Sino ka? Ipakita ang iyong mukha!

(Magtatanggal ng taklob si ORESTES.)

Agamemnon!

AGISTOS
Minumulto tayo. Mga guwardiya! Mga guwardiya, protektahan ang inyong reyna.

(Ilalabas ni AGISTOS ang kaniyang espada subalit, biglang hahampasin ito palayo ni PYLADES gamit ang kaniyang sariling punyal.)

ORESTES
Walang sasaklolo sa mga sigaw mo. Nasulsulan na ang mga tauhan ninyo.

(Magsasarado ang pinto.)

KLYTEMNESTRA
(Hahawakan ang mukha ni ORESTES) Subalit ang bata mo pa.

ORESTES
Hindi mo ba ako nakikilala, ina?

KLYTEMNESTRA
Orestes?

ORESTES
Ina, naaalala mo ba ito? (Ilalabas ang palakol na ikinubli niya sa ilalim ng kaniyang balabal)

AGISTOS
Paano mo napasok iyan?

ORESTES
Lahat ay nabibili ng pera. Lalo na ang buhay ng balikong hari at reyna.

KLYTEMNESTRA
Anak, patawad, patawad. Ginusto ko lamang ipaghiganti ang iyong kapatid.

ORESTES
Sa iyong asawa, sa aking ama. Ilang taon ko nang inisip kung ano ang gagawin ko sa pagdating ng pagkakataon na nagharap tayong muli. Subalit ngayo’y sigurado na ako. Kailangan mong mamatay.

KLYTEMNESTRA
Anak kita!

ORESTES
Oo. Anak mo ako. Subalit anak din ako ng aking ama at tungkulin ng isang anak ang ipaghiganti ang ama. Sigurado akong naiintindihan mo iyon.

KLYTEMNESTRA
Pareho lang kayo ng iyong kapatid!

ORESTES
Siyempre. Nagmana.

KLYTEMNESTRA
Patayin mo man ako’y hahabulin ka ng iyong kasalanan, tulad ng iyong ama at kaniyang ama. Ito ang sumpa ng bahay na ito. Bahay ng Atrios, bahay ng dugo.

ORESTES
Hindi na mahalaga. Ganoon talaga ang tadhana. Patawad, ina.

(Papatayin ni PYLADES si AGISTOS. Susuray-suray na maglalakad si AGISTOS patungo kay KLYTEMNESTRA.)

AGISTOS
Mahal, mahal, tumakbo ka. Nandito na ang mga mandaragit.

KLYTEMNESTRA
(Iiwas) Kailanman, hindi kita minahal. Ginamit lang kita.

(Mahuhulog si AGISTOS at mamamatay.)

Narinig mo ‘yun, anak? Ang minahal ko lang ay ang iyong ama. Minahal ko siya ng buong puso subalit ay baka ganoon din ang katumbas na galit kapag pinagtaksilan ang tunay na nagmahal. Pinatay ni Agamemnon ang iyong kapatid. At dahil doon, pinatay ko siya.

ORESTES
Pylades, ano ang aking gagawin?

(Tatango si PYLADES. ‘Patayin mo siya.’)

At dahil pinatay mo ang aking ama, ikaw naman ang mamamatay.

(Hihiwain ni ORESTES ang dibdib ni KLYTEMNESTRA.)

KLYTEMNESTRA
Halika anak. Sa huli, anak pa rin kita at mahal kita. Yakapin mo ako. Imudmod mo ang iyong mukha sa aking suso. Halika, anak, tikman mo ang gatas na hinaluan ng dugo.

(Mabibitawan ni ORESTES ang palakol. Tatakbo siya papalayo. Susundan siya ni PYLADES.)

10
Ang Huling Pagkikita ni Agamemnon at Klytemnestra sa Kabilang Buhay.

(Magdidilim ang entablado maliban sa punto kung saan uupo si AGAMEMNON. Halatang pagod siya, kinuba na ng paglipas ng panahon, simple na lang ang pananamit.)

(Titingin sa malayo, sa palubog na araw.)

AGAMEMNON
Oras na. Kay tagal kong naghintay dito subalit ngayo’y oras na.

(Maririnig ang mga sigaw ni KLYTEMNESTRA mula sa ‘di kalayuan.)

Nagdasal akong hindi naging masakit ang kaniyang pagpanaw. Sabik na akong makita siyang muli. Hindi naman kasi marunong magkimkim ng poot ang mga multo.

(Papasok si KLYTEMNESTRA. Nakadamit din nang simple.)

KLYTEMNESTRA
Naaalala kita.

AGAMEMNON
(Tatayo) Ikaw din. Kamusta?

KLYTEMNESTRA
Heto. Duguan.

AGAMEMNON
Maghintay lang at makakalimutan din ng katawan mo ang amoy ng dugo, ang pakiramdam ng galit, at sa wakas ay magiging malinis ka nang muli.

KLYTEMNESTRA
Hinintay mo ako? Ilang taon na ba ang nagdaan?

AGAMEMNON
Hindi ko alam. Hindi na rin mahalaga. Ayaw ko kasing matapos ang lahat ng hindi humihingi ng tawad.

KLYTEMNESTRA
Ako ang kailangang humingi ng tawad.

AGAMEMNON
Pareho lang tayong nagkasala. Pareho rin tayong nasaktan.

KLYTEMNESTRA
Tapos na lahat iyon.

AGAMEMNON
Asawa, sabihin mo sa akin, minahal mo nga ba talaga ako?

KLYTEMNESTRA
Hayaan mong akong sumagot ng pabugtong Hindi kasi akmang mamula ang mga multo.

AGAMEMNON
Naiintindihan ko ‘yan.

KLYTEMNESTRA
Tanggalin mo ang korona at magagarbong damit mula sa isang reyna at hari at ano na lang sila?

AGAMEMNON
Babae at lalaki.

KLYTEMNESTRA
Mag-asawa.

AGAMEMNON
Salamat.

KLYREMNESTRA
Walang anuman. Maraming salamat din.

(Katahimikan.)

AGAMEMNON
Maaari ba kitang… Kahit sa huling pagkakataon lang…

KLYTEMNESTRA
Oo naman, mahal.

(Maghahalikan ang dalawa.)

AGAMEMNON
Hubaran ako ng titulo, pangalan at kayamanan, ako si Agamemnon na minsa’y nagmahal.

KLYTEMNESTRA
At ako naman si Klytemnestra. Sa huli’y naalala kong magmahal.

AGAMEMNON
Mag-asawa lang tayo sa huli.

KLYTEMNESTRA
Kahit ano pa man ang ating mga naging pagkakamali.

AGAMEMNON
Subalit, para sa ating anak…

(Maririnig ang kanta mula sa panimula ng dula, ang kanta na may iisang salita lamang ‘Oresteyas!’ na sumasaliw sa mga hiyaw ng mga Mandaragit.)

KLYTEMNESTRA
Nagsisimula pa lang ang lahat.

(Maglalakad palabas nang patalikod ang mag-asawa na para bang ayaw nilang sayangin ang mga huling sandali ng pagsasama. Sa mga mata nila’y naghahalo ang ligaya ng muling pagtatagpo at ang lungkot ng huling pagpapaalam.)

11
Ang Pinakamatanda sa mga Batas ng Dugo. Ang Hiyaw ng mga Mandaragit.

(Dadaan sa gitna ng guwang na ginawa nina AGAMEMNON at KLYTEMNESTRA ang mga Mandaragit, bawat isa’y may hawak na lumiliyab na sulo. Sasayaw, magwawala…)

Mga Mandaragit
(Kakanta)
Oresteyas! Oresteyas!

Kailan ba matututo ang Bahay ng Atrios?
Mga ninuno ng kawawang Tantalos
na nagpakain ng anak sa mga diyos
Ngayo’y sa gutom at uhaw hindi makaraos.

Sumunod naman si Pelopong mapanlinlang,
Sa kaibigang matalik, hindi marunong tumanaw ng utang
Sa karera ng mga kabayo, ang kaibigan ay pinaslang
Para sa isang babaeng, sa kaibiga’y nagmamahal lamang.

Matapos ay ang pangalan mismo ng bahay.
Atrios, siyang ang mga pamangkin ay pinatay
At pinakain sa kapatid, nasikmura pang makiramay,
Matamo lamang ang korona at magarang buhay.

Napanood niyo na ang susunod, si Agamemnon,
Ang kilalang Mandirigmang Poon.
Ang anak ay pinatay at sa dagat ay itinapon,
Hindi pa nagtatapos ang kasalanan nilang pinagbunton-bunton.

Heto na ang pinakamasahol sa lahat,
Ang nagkasalang kailanma’y hindi mapapatawad,
Pinatay ang ina na siya’y binuhat.
Orestes, walang silbi ang mga luha mong maalat.

(Awit-salita:)
Tantalos, Pelopos, Atrios, Agamemnon, at ngayon…
Hindi na! Sa wakas, ipapatupad ang sumpa ng Panginoon.
Oresteyas!

12
Ang Paglakbay ni Orestes Patungo sa Templo.

(Isang sayaw ng pagdadalamhati sa mga kasalanang mabigat. Makikita ang mga eksena ng makasalanang kasaysayan ng mga Atrios, ang pagdurusa ng bayan, ang pagkabagabag ni ORESTES. Nasa gilid ang mga Mandaragit, nanonood, umaawit ng iisang salita: ‘Orestayas!’)

(Hingal, madadapa si ORESTES sa gitna ng entablado.)

ORESTES
Parang awa niyo na, ako ay husgahan! Naririto ako sa bahay-hustisya, ganap na inaalay ang kapalaran sa inyong paghatol.

(Lalapit ang mga Mandaragit. Isusuot sa kaniya ang mga kadena mula sa Unang Eksena.)

13
Ang Paghuhusga.

(Babalik na muli sa simula ng dula. Nakagapos si ORESTES, hubad, sugatan. Pinapalibutan siya ng ibang mga tauhan mula sa dula.)

ORESTES
Narinig niyo na, narinig niyo na! Ako ang karapat-dapat na hari subalit ako rin ang pumaslang sa sariling ina. Sige na, sige na! Ilagay ang inyong mga boto. Itim para sa kamatayan. Puti para sa trono.

(Umiiyak) Patawad, hindi ko na kaya. Patawad. Sa inyo, inihahandog ang aking kapalaran.

(Isa-isang boboto ang Koro. Ang mga Mandaragit ang susunod, puro itim na bato ang ihuhulog sa mga banga. Pagkatapos nila, ang mga Itim na Madre sa pamumuno ni ELEKTRA ay puro puting bato naman ang ihuhulog. Dadalhin ng mga miyembro Koro ang mga palayok sa mga manonood. Boboto ang mga manononood.)

(Dadalhin ang mga palayok sa harapan ni ORESTES.)

Hayan na! Sa wakas. Hayan na.

Mga Mandaragit
Oras na ng paghahatol!

(Nakaporma ang mga Mandaragit na babasagin ang mga banga. Subalit, titigilan sila ni PYLADES.)

ORESTES
Sandali lang, may hindi pa bumuboto. Kaibigang pipi, magwika.

(Titignan ni PYLADES si ORESTES, maaawa siya.)

PYLADES
Patawad. Nagkasala. (Oo, nagsalita ang pipi, nakakatakot hindi ba; Ihuhulog ang itim na bato sa banga)

ORESTES
Salamat, kaibigan.

Mga Mandaragit
Basagin ang mga banga!

(Babasagin ng mga Mandaragit ang mga banga. Babaha sa entablado ang mga bato. Halata ang resulta sa unang tingin pa lamang: patas.)

ORESTES
Ano na? Ano na ang hatol? Buhay o bitay?

Mga Mandaragit
Patas. Walang desisyon.

ORESTES
Putang ina.

(Magwawala si ORESTES. Tatanggalan siya ng gapos ng mga Mandaragit.)

Mga Mandaragit
Mayroon pang isang hindi bumuboto. (Magbibigay ng pares ng puti at itim na bato kay ORESTES)

(Titignan ni ORESTES ang kaniyang kapaligiran. Hindi niya alam kung ano na ang gagawin.)

(Kadiliman.)

WAKAS l Abril 2013
Patnugot: Eloise S. Omolida